Ali Moayedi - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
Mandana Mahmoudi - Ph.D. Graduate, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
Morteza Khomeiri - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
Shahram Loghman - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources

برخی از باکتری­های اسید لاکتیک موجود در شیر خام به­ویژه انواع پروتئولیتیک، خصوصیات تکنولوژیک مفیدی دارند و نقش مهمی در توسعه ویژگی­های محصول نهایی بازی می­کنند، اما غالبا در طی فرآوری از بین می­روند. از این رو، جداسازی و نگهداری آنها به منظور کاربردهای بعدی ارزشمند خواهد بود. در این پژوهش، پس از جداسازی باکتری­های اسید لاکتیک موجود در شیر خام گاو، گوسفند و بز بر روی محیط­های کشت MRS agar و M۱۷ agar، جدایه­های گرم مثبت و کاتالاز منفی انتخاب شده و از نظر فعالیت پروتئولیتیکی روی محیط Skim milk agar غربال شدند. جدایه­های دارای فعالیت پروتئولیتیکی مناسب با استفاده از توالی­یابی قطعه ژنی ۱۶S rDNA شناسایی شدند و فعالیت همولیزی و مقاومت آنتی­بیوتیکی آنها در برابر ۱۰ آنتی بیوتیک رایج مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز توالی­یابی با برنامه BLAST منجر به شناسایی Lactobacillus delbruekii (۵ جدایه)، L. delbruekii زیرگونه bulgaricus، L. fermentum، L. reuteri، L. curvatus، Lactococcus lactis زیر­گونه lactis، و Streptococcus lutetiensis شد. از میان جدایه­های شناسایی شده، L. lactis زیر­گونه lactis پس از ۴۸ ساعت گرمخانه­گذاری در ۳۷ درجه سانتی­گراد با ایجاد قطر هاله ۲۳ میلی­متر بیشترین فعالیت پروتئولیزی را نشان داد. در مورد فعالیت همولیزی، فقط Lactobacillus fermentum فعالیت آلفا-همولیزی نشان داد و سایر باکتری­ها غیر­همولیتیک بودند. تمام جدایه­های شناسایی­شده به تتراسایکلین، آمپی­سیلین، اریترومایسن، ونکومایسین و جنتامایسین حساس بودند به­جز L. reuteri و Lactococcus lactis زیرگونه lactis که به ترتیب به ونکومایسین و جنتامایسن مقاوم بودند. در مورد مقاومت به پنی­سیلین، کلرآمفنیکول، کلیندامایسین، کانامایسین و استرپتومایسین نتایج بسته به نژاد مورد بررسی متفاوت بود. نتایج این پروژه، نشان­دهنده تنوع نژادهای باکتری­های اسید لاکتیک پروتئولیتیک در شیر خام است. به علاوه، اگرچه باکتری­های اسید لاکتیک ایمن در نظر گرفته می­شوند و در لیست GRAS قرار دارند، اما نژادهای وحشی جداسازی­شده از شیر خام باید از نظر جنبه­های مرتبط با ایمنی مورد بررسی قرار گیرند.

Raw milk, Proteolysis, Lactic acid bacteria, Safety, شیر خام, ایمنی, باکتری های اسید لاکتیک, فعالیت پروتئولیتیکی