زینب صادقی - Vali-e-Asr University of Rafsanjan
۲- محمد حسین شمشیری - Vali-e-Asr University of Rafsanjan
واحد باقری - Vali-e-Asr University of Rafsanjan
۴- امان الله جوانشاه - Pistachio Research Center, Rafsanjan, Iran

ریزپیوندی روش مهمی از ریزافزایی می باشد که طیف وسیعی از گونه های گیاهی به ویژه گیاهان چوبی را شامل می شود. در دهه گذشته، ریزپیوندی تبدیل به یک راهکار ارزشمند برای تسهیل در بازیابی شاخه و سازگاری گونه های باغبانی در شرایط آزمایشگاهی (In vitro) و آزاد (In vivo) شده است. این آزمایش به منظور مطالعه ریزپیوندی پسته (Pistacia vera L.) در شرایط برون شیشه ای و برهمکنش تنظیم کننده رشد و همزیستی قارچ ریشه بر گیرایی و استقرار دانهال های ریزپیوندی صورت گرفت. پیوندک ها از سرشاخه های سال جاری درختان بالغ ۷-۶ ساله رقم احمد آقایی تهیه و روی پایه های ۱۴ روزه بذری رقم قزوینی در شرایط کنترل شده ریزپیوندی شدند. مایه کوبی گیاهان با قارچ Funneliformis mosseae برای بررسی اثر همزیستی قارچ ریشه بر گیرایی و استقرار دانهال های پیوندی همزمان با کشت بذر انجام شد. پیوندک ها پس از غوطه‎وری در محلول اسید آسکوربیک (صفر و ۴۰۰ میلی گرم بر لیتر) به مدت ۶۰ دقیقه، توسط اسید ایندول بوتریک (صفر، ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر) و بنزیل آدنین (صفر، ۴۰ و ۸۰ میلی گرم بر لیتر) تیمار شدند. نتایج نشان داد که مایه کوبی قارچ ریشه بر مولفه هایی مانند درصد گیرایی پیوند، درصد زنده مانی، رشد پیوندک، وزن خشک پیوندک و تعداد برگ تاثیر مثبت داشت. با کاربرد تنظیم کننده رشد، میزان موفقیت ریزپیوندی افزایش یافت به طوری که سطح ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر اسید ایندول بوتریک و ۴۰ میلی گرم بر لیتر بنزیل آدنین موثرتر مشاهده شد. در این پژوهش، تیمار اسید آسکوربیک اثرات متفاوتی داشت اما در بیشتر موارد اثر معنی داری بر ریزپیوندی نداشت حتی در ترکیب با تنظیم کننده رشد اثر منفی داشت. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش به‎نظر می رسد که استفاده از تنظیم کننده رشد و قارچ ریشه‎ها بر درصد زنده مانی گیاهان ریزپیوند شده اثر مثبت داشته و این گیاهان بقاء بیشتری داشتند.

Antioxidant, Growth Regulator, Mycorrhizal, Pistachio, Micrografting, آنتی اکسیدانت, تنظیم کننده رشد, قارچ ریشه, پسته, ریزپیوندی