علی شیخ الاسلام - گروه مکانیک سنگ، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، سمنان، ایران
سیدمحمداسماعیل جلالی - گروه آموزشی تونل و فضاهای زیرزمینی، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، سمنان، ایران
احمد رمضان زاده - گروه آموزشی مکانیک سنگ، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، سمنان، ایران
حسن شجاعی - اداره مهندسی زمین شناسی، شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، اهواز، خوزستان، ایران

به دلیل اهمیت مشکل تولید ماسه در مخازن هیدروکربوری ماسه سنگی، در این تحقیق به ارزیابی لایه های سازند آسماری میدان اهواز در چاه شماره ۴۶۹ از منظر علل و ظرفیت بالقوه تولید ماسه و ارایه راهکار مناسب برای کاهش آن از دیدگاه ژئومکانیکی پرداخته شده است. ارزیابی، با استفاده از نرم افزار Techlog صورت گرفته است. پارامترهای مورد نیاز برای ساخت مدل ژئومکانیکی یک بعدی مخزن از داده های موجود برآورد شده اند. معیار شکست موهر-کلمب با در نظر گرفتن اثر مقیاس برای حفره های مشبک کاری شده (Perforated) در شرایط تنشی غیر هیدرواستاتیک در نظر گرفته شده است. پس از ساخت مدل یک بعدی، نمودار افت فشار بحرانی (CDDP) در دو حالت چاه باز (Open Hole) و با حفره مشبک کاری شده ترسیم شده و نواحی مستعد تولید ماسه مشخص شده اند. لایه M۲ به دلیل سستی، تخلخل و تراوایی چندین برابری نسبت به دیگر لایه ها، به عنوان یکی از مستعدترین نواحی تولید ماسه برای تحلیل حساسیت روی پارامترهای موثر انتخاب شده و تحلیل حساسیت بر اساس هندسه چاه، قطر غالب دانه های ماسه، شرایط تنش های میدانی و ویژگی های حفره مشبک کاری شده صورت گرفته است. با اندازه قطر غالب ۲۰۰ میکرون برای ماسه های سازندی در ناحیه محتمل برای تولید ماسه، تحلیل حساسیت در چاه باز و حفره مشبک کاری شده، به ترتیب، در عمق ۲۸۲۲ و ۲۸۳۷ متری صورت گرفته است. فشار بحرانی ته چاهی (CBHP) و فشار بحرانی مخزن (CRP) در حفره مشبک کاری شده در راستای تنش افقی حداکثر با قطر حفره ۰/۴ اینچ، به ترتیب، ۱۸۹۸ و ۲۷۳۵ و در راستای عمود بر آن با قطر حفره ۰/۳ اینچ، به ترتیب، ۸۶۱ و ۲۱۱۵ پوند بر اینچ مربع برآورد شده اند. با تعریف و تعیین زوایای انحراف انتقالی (TDA)، انحراف ایمن حداقل (MSDA) و جهت حفره بحرانی (CPOA) از روی تحلیل های حساسیت، روش طراحی نوینی برای عملیات مشبک کاری در مخازن درگیر با پدیده تولید ماسه ارایه شده است.

تولید ماسه, افت فشار بحرانی, مخزن آسماری, لایه ی M۲, ماسه تحکیم نیافته, ماسه سست, نرم افزار تکلاگ