Saeide Hosseini - Ferdowsi university of mashhad
Hamid Ejtehadi - Ferdowsi university of mashhad
Farshid Memariani - Research Center for Plant Science, Ferdowsi University of Mashhad
Mohammad Bagher Erfanian Taleii Noghan - Ferdowsi university of mashhad

رشته کوه هزار مسجد به­عنوان یکی از ارتفاعات مهم شمال شرق ایران است. پوشش گیاهی در بخش های مرتفع این منطقه به­خوبی مورد بررسی قرار نگرفته است. هدف این مطالعه، بررسی تنوع زیستی گیاهی در ارتباط با جهت شیب در قله هزار مسجد است. برای بررسی اثر جهت شیب بر تنوع­زیستی گیاهی تعداد ۱۳۹ قاب ۱ متر مربعی تصادفی در جهت­های مختلف شیب و منطقه مسطح قله مستقر گردید. اطلاعات مربوط به پوشش گیاهی هر قاب شامل درصد پوشش تاجی و تعداد گونه های آوندی ثبت گردید. غنای گونه ای کل هر شیب و منطقه مسطح محاسبه و با استفاده از روش بوت استرپ تخمین زده شد و از روش ریرفکشن برای مقایسه غنای گونه ای بین شیب ها استفاده شد. اعداد ۱N و ۲N هیل و شاخص یک نواختی کامارگو برای داده ها محاسبه و نیم رخ تنوع هیل نیز رسم گردید. برای تعیین گونه های غالب و تعیین تیپ در هر جهت شیب از منحنی های رتبه-وفور استفاده شد. تحلیل های تنوع زیستی  و  آماری با استفاده از نرم افزار R انجام گرفت. در جهت های مختلف شیب در قله هزار مسجد، شیب شرقی بیش ترین و شیب جنوبی  کمترین غنا، یک­نواختی و هتروژنیتی را نشان داد. شیب شمالی نیز با وجود مناسب بودن از نظر در دسترس بودن منابع آبی، احتمالا به دلیل غالب شدن گونه سمی Seseli transcaucasicum در آن از تنوع زیستی پایین تری را نسبت به شیب شرقی نمایش داد. به طور کلی در این مطالعه نشان داده شد که در قله هزار مسجد جهت شیب می­تواند از طریق تغییر فاکتورهای محیطی بر تنوع­زیستی اثر بگذارد.

grazing, Hill’s indices, mountain ecosystem, parametric methods, species richness, اکوسیستم کوهستان,  اعداد تنوع هیل, چرا, روش­ های پارامتری, غنای گونه ­ای