محمد دلنواز - استادیار دانشکده فنی و مهندسی، گروه مهندسی عمران، دانشگاه خوارزمی، تهران

زمینه و هدف: تعیین ثابت­های رشد میکروارگانیسم­ها از مهم­ترین عوامل طراحی فرایندهای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب جهت تعیین کارایی این فرایندها در تصفیه­خانه­های فاضلاب شهری یا صنعتی است. یکی از مهم­ترین روابطی که توسط مهندسان جهت طراحی فرایندهای بیولوژیکی لجن فعال استفاده می­گردد معادله مونود و استفاده از مدل­های ریاضی لجن فعال (ASM) می­باشد. مواد و روش ها: اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پایلوت آزمایشگاهی با رعایت میزان هوادهی، دما و pH و در غلظت­های مختلف خوراک ورودی به تصفیه­خانه فاضلاب شهرک اکباتان بدست آمد. تغییرات رشد میکروارگانیسم­ها با اندازه گیری MLVSS و با تغییرات COD معادل سوبسترای ورودی در محدوده mg/L ۵۰۰-۵۰ بررسی شد. با اطلاعات حاصل از شرایط آزمایشگاهی مقادیر k۰ و Ks و ضرایب سینتیکی رشد میکروارگانیسم­ها با توجه به تغییرات MLVSS و COD با استفاده از مدل ASM۱ و روابط توسعه یافته مدل مونود تعیین شد. یافته ها: نتایج حاصل از مدل ASM۱ برای ضرایب سینتیکی Ks به میزان g COD.m-۳ ۲/۳۱، Hµ به میزان day-۱ ۹/۳، bH به میزان day-۱ ۰۷۷/۰ و YH معادل gCOD XH (gCOD SS)-۱ ۵۱/۰تعیین گردید که به ترتیب با نتایج حاصل از ضرایب سینتیکی با استفاده از معادلات متداول در فرایندهای لجن فعال به ترتیب به میزان ۶/۷، ۲/۹، ۴/۹، و ۹/۶ درصد اختلاف دارند. نتیجه گیری: ارزیابی پارامترهای Y، kd، k۰ و Ks در شرایط بهره­برداری تصفیه خانه فاضلاب شهرک اکباتان تهران نشان داد که مدل ASM۱ به خوبی می­تواند این ضرایب را تعیین کرده و از این حیث شرایط راهبری بیولوژیکی تصفیه خانه مناسب است.

Monod Equation, Activated Sludge Model, Kinetic Coefficients, Biological Treatment., مدل مونود, مدل لجن فعال, ضرایب سینتیکی, تصفیه بیولوژیکی