نوشین بیرجندی - Assistant Professor of Environment, Department of Environmental and Fisheries Science, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Lorestan University, Khorramabad, Iran
مرتضی قبادی - Assistant Professor of Environment, Department of Environmental and Fisheries Science, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Lorestan University, Khorramabad, Iran

زمینه و هدف: یکی از مشکلات محیط زیستی در مناطق غرب و جنوب غرب ایران، فعالیت ریزگردها در هوای شهرها است که می­تواند اثرات زیادی را بر روی محیط زیست و زندگی انسان­ها ایجاد نماید. هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت ریزگردها، تاثیر پارامترهای اقلیمی بر آن و وضعیت میدان دید در مناطق جنوب غربی ایران می­باشد. روش کار: در این پژوهش، دوره­های آماری مختلف برای چهار شهر جنوب غربی ایران شامل اهواز، آبادان، خرم آباد و پلدختر در طی سال­های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۸ مورد مطالعه قرار گرفت. سپس تعداد روزهای همراه با پدیده ریزگرد، سرعت و جهت حداکثر باد و کاهش میدان دید به عنوان پارامترهای اقلیمی به صورت سالانه و فصلی بررسی گردید. یافته­ها: نتایج به دست آمده نشان داد حداکثر وقوع پدیده ریزگرد در طول سال در شهرهای اهواز و آبادان در فصل بهار و در شهرهای خرم آباد و پلدختر در فصل تابستان و کم­ترین آن برای تمامی ایستگاه­ها در پاییز رخ داده است. بیش ترین تعداد روزهای همراه با پدیده ریزگرد در آبادان و کم ترین آن ها در خرم آباد شکل گرفته است. نتایج هم­چنین نشان داد که در منطقه مورد مطالعه به جز ایستگاه اهواز، فصول مربوط به بیشترین میزان روزهای همراه با پدیده ریزگرد (بهار و تابستان) با فصول حداکثر سرعت باد مطابقت ندارد که نشان دهنده خارجی بودن منشا پدیده ریزگرد می­باشد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصله با افزایش فاصله از کشورهای عربی از قبیل عراق و عربستان صعودی، منشا ریزگردها محلی و درون استانی می­شود. پوشش گیاهی در اطراف شهرها، ورود ریزگردها را به داخل شهرها کاهش داده و به عنوان یک عامل مثبت در کاهش آلودگی منطقه به حساب می آیند.

Dust, Air Pollution, Climatic Processes, Environment, Iran, ریزگرد, آلودگی هوا, فرآیندهای اقلیمی, محیط زیست, ایران