شادی ساروی - Student of Clinical Pharmacy, Ramsar Autonomous Campus -Mazandaran University of Medical Sciences
ابراهیم صالحی فر - Professor, Pharmaceutical Sciences Research Center, Department of Clinical Pharmacy, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran and Faculty of Pharmacy, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
فهیمه نادری بهدانی - Assistant Professor, Ramsar Campus, Mazandaran University of Medical Sciences, Ramsar, Iran
شهربانو کیهانیان - Associate Professor, Hematology and Oncology Subspecialist, Imam Sajjad (AS) Ramsar Hospital, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
زهرا کاشی - Professor, Diabetes Research Center, Imam Khomeini Hospital, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
زهرا فتوکیان - Associate Professor, Nursing Care Research Center, Babol University of Medical Sciences, Babol, Iran

سابقه و هدف: با توجه به کاربرد غیرقابل چشم پوشی متفورمین در درمان دیابت باید به دنبال مدیریت و کاهش عوارض احتمالی سطح کوبالامین ناشی از مصرف متفورمین بود. با وجود این که کاهش ویتامین B۱۲ ناشی از متفورمین در مطالعات و کتاب های زیادی مطرح شده است اما پیشنهادی راجع به استفاده از ویتامین B۱۲ هم زمان با متفورمین وجود ندارد. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین مصرف متفورمین و کاهش سطح ویتامین B۱۲ در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی، ۹۶ نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. بیماران دیابت نوع دو مراجعه کننده به کلینیک های داخلی تنکابن و کلینیک داخلی بیمارستان امام سجاد (ع) رامسر که از ابتدا CBC نرمال داشتند در این مطالعه وارد شدند. برای ثبت اطلاعات از پرونده بیماران، پاراکلینیک و مصاحبه استفاده شد. از بیمارانی که حداقل شش ماه مصرف متفورمین داشته اند، پنج میلی لیتر نمونه خون سیاهرگی جهت ارزیابی میزان هموگلوبین، شاخص های گلبول قرمز شامل MCV و نیز سطح ویتامین B۱۲ گرفته شد. CBC و سطح پلاسمایی B۱۲ گرفته شد. ابتدا نرمال بودن داده ها تایید و سپس از آزمون های تی استیودنت و آنالیز واریانس، آزمون من ویتنی وکروسکال والیس، کای دو و رگرسیون لوجستیک استفاده شد. نرم افزار مورد استفاده در این پژوهش IBM-SPSS v.۲۰ بود. سطح معنی داری آزمون ها کم تر از ۵ درصد درنظرگرفته شد. یافته ها:در این مطالعه ۹۶ بیمار بررسی شدند سطوح مختلف ویتامین B۱۲ در بیماران دیابتی مصرف کننده متفورمین بر اساس سن به طور لب مرزی معنی دار بود (۰/۰۶۳=P). سطح ویتامین B۱۲ در مردان به صورت معناداری بیش تر از زنان بود (۰/۰۲۳=P). سطح ویتامین B۱۲ بر اساس BMI، سطح Hb، بیماری زمینه ای و مصرف سایر داروهای کاهنده قند تفاوت آماری معناداری نداشت (۰/۰۵

Metformin, Type ۲ diabetes, Vitamin B۱۲, متفورمین, دیابت نوع دو, ویتامین B۱۲