سعید کریمی
مرتضی گله

رفتار اقتصادی اسلام در مقوله قرض با سایر نظامات اقتصادی متفاوت است. قرض الحسنه عقدی است که انگیزه تحقق آن از منظر عرضه کننده، ایثار است. از سویی از میان سه دسته متقاضیان وجوه (قرض) یعنی آنها که صرفا توانایی بازپرداخت اصل وجه را دارند، آنانی که علاوه بر اصل وجه، توانایی بازپرداخت سهمی از بهره را هم دارند و گروهی که توانایی پرداخت هیچ یک را ندارند، قرض الحسنه در زمره دسته اول قرار می گیرد. ممکن است برخی از متقاضیان با وجود تمایل به پرداخت اصل بدهی ، به دلیل شرایط خاص اقتصادی یا بیماری، توان پرداخت بدهی را در موعد نداشته باشند. در چنین مواردی افراد به دنبال استمهال قرارداد قرض خواهند بود. راهکار مرسوم ازدیاد مبلغ بدهی در ازای افزایش مهلت، به حرمت ربای جاهلی می انجامد. این مشکل در نظام بانکی بیشتر رخ می نماید. بررسی راهکارهای موجود نظام بانکی جهت امهال بدهی و تطبیق آن با فقه امامیه، هدف اصلی مقاله پیش روست. یافته های پژوهش حاکی از امکان پذیر بودن شیوه های تمدید، تجدید و تامین مالی قرارداد قرض الحسنه از طریق عقود دیگر می باشد.

قرض الحسنه, ربا, امهال, تمدید قرارداد, تجدید قرارداد, تامین مالی