رحمن پناهی - آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، دانشکده پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، تهران، ایران
علی رمضانخانی - گروه بهداشت عمومی، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
فریبا دشتبانی - گروه مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانشکده علوم و فناوری های پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
کیهان جوانمردی - گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
عرفان جوانمردی - آمار زیستی، مرکز توسعه پژوهش های بالینی، بیمارستان شهدای خلیج فارس، دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، بوشهر، ایران
محمد عنبری - گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت و انستیتوی تحقیقات بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

زمینه و اهداف: نظر به افزایش روند مصرف سیگار در بین دانشجویان و قابلیت الگوی اعتقاد بهداشتی در پیشگویی سواد سلامت و پیشگیری از مصرف سیگار و نیز نقش سواد سلامت در پیشگیری از مصرف سیگار، این مطالعه با هدف تعیین تاثیر آموزش مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی بر سواد سلامت و پیشگیری از مصرف سیگار در دانشجویان انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه مداخله ای از نوع نیمه تجربی در سال ۱۳۹۶ و در میان ۱۲۰ نفر از دانشجویان غیرسیگاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران (۶۰ نفر در هر یک از دو گروه مداخله و کنترل) انجام شد. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه روا و پایای مبتنی بر سازه های حساسیت، منافع و خودکارآمدی درک شده از الگوی اعتقاد بهداشتی، رفتارهای پیشگیرانه از مصرف سیگار و پرسشنامه سنجش سواد سلامت (HELIA) بود که در دو مرحله قبل و ۶ ماه پس از آموزش تکمیل گردید. داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون های متناسب و نرم افزار SPSS نسخه ۱۸ تحلیل شدند. تمامی مراحل مطالعه حاضر طبق موازین اخلاقی اجرا گردید. یافته ها: قبل از آموزش، بین متغیرهای جمعیت شناختی و زمینه ای، میانگین سازه های حساسیت، منافع و خودکارآمدی درک شده، سواد سلامت و رفتارهای پیشگیرانه در دو گروه، تفاوت معنی دار وجود نداشت (۰۵/۰P>). پس از آموزش، مقایسه دو گروه نشان داد که میانگین نمرات سازه های حساسیت، منافع و خودکارآمدی درک شده، سواد سلامت و رفتارهای پیشگیرانه در گروه مداخله به طور معناداری نسبت به گروه کنترل، تغییر داشته است (۰۵/۰P<). نتیجه گیری: آموزش براساس سازه های حساسیت، منافع و خودکارآمدی درک شده، می تواند در ارتقای سواد سلامت و در نتیجه پیشگیری از مصرف سیگار در دانشجویان غیرسیگاری موثر باشد.

الگوی اعتقاد بهداشتی، آموزش، سواد سلامت، پیشگیری، مصرف سیگار، دانشجویان