Seyed Noredin Mosavi - دانشجوی دکتری جنگلداری، گروه جنگلداری، واحد چالوس، دانشگاه آزاداسلامی، چالوس، ایران
Majid Eshagh-Nimvari - استادیار، گروه جنگلداری، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران
Farid Kazemnejad - استادیار، گروه جنگلداری، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران

در این پژوهش اثر عوامل فیزیوگرافیک بر تنوع زیستی و زی­توده درختی در جنگل­های سری چهار از حوضه ۴۵ گلبند نوشهر با برداشت ۴۸ قطعه­نمونه مربعی­شکل چهار آری در فواصل ۲۰۰ متری روی شش خط­نمونه (۱۶۰۰-۱۰۰۰ متری) شمالی-جنوبی انجام شد. در هر قطعه­نمونه گونه، تعداد و درصد پوشش درختان و درختچه­ها، عوامل فیزیوگرافی شیب (سه طبقه)، جهت (سه طبقه) و ارتفاع از سطح دریا (هشت طبقه) برداشت شد. پوشش علفی با انتخاب پنج قطعه­نمونه ۲۵ مترمربعی، چهار زیر قطعه­نمونه در گوشه­ها و یکی در مرکز نمونه بررسی شد. بررسی تنوع با شاخص­های تنوع سیمپسون، غنای مارگالف و یکنواختی شلدون و برآورد زی توده به روش آلومتریک انجام شد. نتایج نشان داد که اختلاف بین همه شاخص­های تنوع زیستی و مقدار زی­توده در شرایط فیزیوگرافی مختلف معنی­دار بود. با افزایش شیب، میانگین شاخص­های تنوع زیستی افزایش یافت. بیشترین مقدار شاخص­های تنوع سیمپسون در جهت شمال مشاهده شد (۷۸/۰). با افزایش ارتفاع (۱۶۰۰-۲۰۰ متر) از سطح دریا، میانگین شاخص­ها کاهش یافت. همچنین، بیشترین مقدار زی­توده مربوط به طبقه شیب ۶۰-۳۰ درصد، جهت شرقی (۲۲۰ تن در هکتار) و طبقه ارتفاعی ۱۴۰۰ متر (۲۶۸ تن در هکتار) بود. براساس نتایج کلی این پژوهش، جهت شمال به­دلیل بالاتر بودن رطوبت بیشترین اثر را بر تنوع گیاهی دارد و بیشترین زی­توده روی ­زمین نیز در دامنه ارتفاعی حضور راشستان و در شیب متوسط قابل مشاهده است.

ارتفاع, سیمپسون, مارگالف, مازندران, معادلات آلومتریک