soudabe nobahar - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
Kiuomars Sefidi - استادیار، گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
Khosro Sagheb Talebi - دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

بررسی ساختار جنگل یکی از پژوهش­های پایه­ای در راستای رسیدن به اهداف جنگل شناسی نزدیک به طبیعت است. این پژوهش با هدف کمی­سازی ویژگی­های ساختاری توده­های جنگلی در فاز کهن رست در جنگل های تحت مدیریت شرکت سهامی شفا­رود در غرب استان گیلان انجام شد. برای این منظور سه قطعه نمونه یک هکتاری در این فاز تحولی انتخاب و در هر قطعه یک شبکه ۳۰×۳۰ متر پیاده و در محل تقاطع اضلاع شبکه، قطر برابرسینه، ارتفاع درخت، فاصله بین درختان و زاویه بین آ­نها برای نزدیک ترین درخت راش به محل تقاطع شبکه به­عنوان درختان شاهد، به همراه سه درخت همسایه که در نزدیک ترین فاصله از آن واقع­شده بودند اندازه­گیری شد. با استفاده از روش اندازه­گیری بدون قاب و بر مبنای روش فاصله­ای، ساختار جنگل بررسی شد. در این فاز متوسط حجم و رویه­زمینی توده به­ترتیب ۵۴۷ مترمکعب و ۳۷ مترمربع محاسبه شد. نتایج نشان داد که میانگین فاصله همسایگی درختان در این فاز ۵/۶ متر و شاخص تمایز قطری و ارتفاعی به­ترتیب ۴۲/۰ و ۷/۱ است. ساختار توده از نظر تمایز قطری و ارتفاعی همگن است و راش تمایل کم به آمیختگی با گونه­های دیگر را نشان می دهد. فاز کهن رست، مرحله مهم و کلیدی در روند تحول توده های آمیخته راش است که شناخت درست آن می­تواند در مواجهه با چالش­های پیش­رو در مدیریت توده­های جنگلی سودمند باشد.

تنوع ساختار, راش, شاخص­های ساختاری, مراحل تحولی, جنگل­های هیرکانی