پریوش میرزاییان - دانش آموخته دکتری زبان و ا دبیات فارسی، دانشگاه شهرکرد، ایران
جهانگیر صفری - استاد گروه زبان و ا دبیات فارسی، دانشگاه شهرکرد، ایران
نرگس باقری - دانشیار گروه زبان و ا دبیات فارسی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان، ایران

مدرنیته و انسان گرایی مدرن، نقش بسیار مهمی در تحولات ذهنی زن ایرانی داشته است. یکی از منابعی که تغییرات و تحولات ناشی از مدرنیته و انسان گرایی مدرن را بازنمایی کرده، رمان فارسی است. این مقاله درصدد است تا با بررسی رمان های منتخب فارسی در سه بازه زمانی- از سال ۱۳۰۰ ه ش تا ۱۳۲۰ه ش، از ۱۳۲۰ه.ش تا ۱۳۴۵ ه ش و از ۱۳۴۵ه ش تا ۱۳۵۷ ه ش -با تکیه بر نظریه های «آنتونی گیدنز» تاثیرات انسان گرایی مدرن بر زنان را که در رمان فارسی تصویر شده است بررسی کند. بررسی انجام شده بیانگر آن است که آنچه نویسندگان به تصویر می کشند. نشان می دهد که در دوره اول تحول ناشی از رواج لذت گرایی مدرن نتوانسته است به طور کلی ذهن زنان را از تفکرات وابسته به سنت رها کند. رواج بیش از پیش مولفه های مدرنیته در بازه زمانی دوم، میدانی گسترده تر از علایق و خواست های آنسانی را برای زنان مهیا کرده است. رواج اندیشه های فمینیستی هرچند نشان از رواج تدبیرگرایی مدرن در این دوران است. تناقضات رفتاری زنان و میزان سطحی بودن این تفکر را در بین آنان نشان می دهد. افراط در پیروی از خواسته های انسانی و غربزی در دوره سوم حاکی از جهش تفکر انسان گرایی است. در این دوران، انفعال ناشی از تقدیر گرایی نیز مورد انتقاد نویسندگان بوده است.

مدرنیته، آنسان گرایی مدرن، زنان، رمان فارسی و جامعه شناسی ادبیات