فاطمه خزایی - دانشجوی دکتری روان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
محمدرضا شعیری - دانشیار روان شناسی، گروه روان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران .
پرویز آزادفلاح - دانشیار روان شناسی، گروه روان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
محمدرضا جلالی - استادیار روان شناسی، گروه روان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران.

مقدمه: مطالعه های پیشین نشان دادهاند عوامل خطر خانوادگی مثل فرزندپروری ضعیف، انضباط بیثبات، خشک، غیرمنعطف و سختگیرانه و استرس والدین خطر ایجاد مشکلات رفتاری و عاطفی را در کودکان افزایش میدهند. فرزندپروری ذهن آگاه در پاسخ به کاستی ها و نقدهای وارد به برنامه های فرزندپروری رفتاری بر پایه به کار گرفتن اصول ذهن آگاهی تدوین شده است که به والدین اجازه می دهد کودکان شان را بدون پیش داوری درک کنند و در فرزندپروری بیشتر پاسخگو و کمتر واکنشی باشند. از این رو پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر مداخله فرزندپروری ذهن آگاه بر مشکلات برونیسازی کودکان پسر دبستانی و رفتارهای فرزندپروری مادران آنها در جامعه ایران طراحی شده است. روش: پژوهش حاضر پیرو طرحی از نوع  شبه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل همراه با پیگیری است. برنامه آموزش فرزندپروری ذهن آگاه به عنوان متغیر مستقل و مشکلات برونیسازی کودکان و رفتارهای فرزندپروری مادران آنها، به عنوان متغیرهای وابسته در نظر گرفته شدهاند. جامعه مورد مطالعه شامل مادران دارای کودکان پسر دبستانی دچار مشکلات برونیسازی در شهر کرج بود. نمونه پژوهش شامل ۱۸ نفر از مادران کودکان دچار مشکلات برونیسازی است که ملاکهای ورود به پژوهش را داشته اند. نمونهگیری در دو مرحله در دسترس و مبتنی بر هدف انجام شد. از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر (طرح آمیخته) با استفاده از نرم افزار اس. پی. اس. اس. نسخه ۲۰، جهت تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج: تحلیل داده ها نشان داد که گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، پس از پایان جلسه های آموزش فرزندپروری ذهن آگاه، کاهش معناداری در نمره کلی نشانه های برونی سازی نشان می دهد. اثر مداخله پس از ۲ ماه نیز به شکل معناداری حفظ شد. دیگر یافته مطالعه نشان می دهد گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، پس از پایان جلسه های آموزش فرزندپروری ذهن آگاه، بهبود معناداری در رفتارهای فرزندپروری و کاهش رفتارهای منفی در تعامل با فرزندشان نشان دادند. اثر مداخله پس از ۲ ماه نیز به شکل معناداری حفظ شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج از اثربخشی آموزش فرزندپروری ذهن آگاه در کاهش مشکلات برونی سازی و بهبود رفتارهای فرزندپروری مادران دارای کودکان پسر دچار مشکلات برونی سازی حمایت می کند. به این ترتیب امکان به کارگیری این روش در نمونه های ایرانی وجود دارد.

مشکلات برونیسازی, رفتارهای فرزندپروری, فرزندپروری ذهن آگاه