پریسا غلامی گامیشان - کارشناسی، علوم اجتماعی، اداره آموزش و پرورش سیروان
مریم غلامی گامیشان - کارشناسی ارشد، زبان و ادبیات فارسی، اداره آموزش و پرورش سیروان
سجاد غلامی گامیشان - کارشناسی ارشد، زبان و ادبیات فارسی، اداره آموزش و پرورش ایلام

تحلیل محتوا در شناسایی نقاط قوت و ضعف احتمالی کتب درسی مفید است و اطلاعاتی را جهت شناسایی شیوه درست طراحی دراختیار مدیران و برنامه ریزان و مولفان کتب درسی قرار می دهد. نظام آموزشی به خصوص نظام آموزش ابتدایی ، هدف والایی را پیش رو دارد چرا که ریاضیات ابتدایی اساس و پایه یادگیری در مراتب بالاتر است ، پس مدارس باید تمام منابع درونی کودک در حال رشد را پرورش دهند. هدف این پژوهش ، تحلیل محتوای کتاب ریاضی پایه ششم چاپ۱۴۰۲ با آخرین تغییرات آن است . برای تحلیل از روش تکنیکی تحلیل محتوا، یا روش ویلیام رومی استفاده شده است . جامعه آماری تمامی کتب درسی دوره ابتدایی بوده و به عنوان نمونه کتاب ریاضی پایه ششم ابتدایی انتخاب شده است . یافته ها و نتایج حاصل از تحلیل متن کتاب نشان داد با توجه به عدد(۱۰۵.۱) که ازمحاسبه شاخص درگیری یادگیرنده متن کتاب به دست آمده؛ این عدد در محدوده بین (۵.۱ - ۴.۰) است و درچنین محتوایی ، فراگیران به توانایی های تفکر، مشاهده و تحلیل گری، دقت ، پویایی وانگیزه یادگیری دست می یابند و قدرت پژوهندگی و حل مسئله را کسب خواهند کرد. از سویی نتایج حاصل از شکل ها و منحنی ها با توجه به عدد (۲۰۳۷.۱) که از محاسبه شاخص درگیری یادگیرنده در متن کتاب به دست آمده است ، بیان می کند این عدد بیشتر از (۴.۰) بوده و بنابراین کتاب توانایی فکرکردن را در فراگیران افزایش می دهد. همچنین نتایج حاصل از فعالیت های پیشنهادی کتاب با توجه به عدد(۴۵.۱) که از محاسبه شاخص درگیری یادگیرنده درفعالیت های پیشنهادی کتاب به دست آمده و از (۵.۱) کمتر است ؛ بیانگر این است که فعالیت های کتاب توانایی فکر کردن در فراگیران را افزایش می دهد و دانش آموزان را با فعالیت های مناسب درگیر می کند و از دانش آموزان انتظار ندارد به طور مرتب و مداوم به تجزیه و تحلیل بپردازند بدون آنکه اطلاعات کافی به فراگیر داده باشد یا به شرایط فراگیر توجهی کرده باشد. از طرفی نتایج حاصل از پرسش های متن کتاب با توجه به عدد (۹۴۱.۰) که از محاسبه شاخص درگیری یادگیرنده، درپرسش های متن کتاب به دست آمده؛ در محدوده بین (۵.۱ - ۴.۰) قرار دارد، بنابراین در چنین محتوایی ، فراگیران به توانایی های تفکر، مشاهده وتحلیل گری، دقت ، پویایی وانگیزه یادگیری دست می یابند وقدرت پژوهندگی وحل مسئله را کسب خواهندکرد. با توجه به نتایج ، پژوهشگر چهار مولفه از مراحل تحلیل محتوای ویلیام رومی را مورد بررسی قرار داده و مشخص شده است که کل محتوای کتاب (شکل ها، فعالیت ها و پرسش های متن و متن ) فعال بوده و مناسب است .

تحلیل محتوا، ریاضی پایه ششم ، روش ویلیام رومی