سپهر اخلاقی فرد - گروه برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران
تورج نصرآبادی - گروه برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران
حسن هویدی - گروه برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران

رودخانه ها از مهمترین منابع آب در جهان به شمار می روند. هدف از این پژوهش بررسی آلودگی رسوبات رودخانه ی کرج به عناصر سنگین با استفاده از شاخص های کیفی رسوب و ارزیابی اثرات آلودگی بر محیط زیست و همچنین ارائه ی راهکار هایی به جهت کاهش آلودگی و اثرات آن می باشد. بدین منظور از رسوبات بستر رودخانه ی کرج در ۹ ایستگاه نمونه برداری به عمل آمد و اندازه گیری غلظت کل عناضر سنگین موجود در نمونه ها توسط دستگاه ICP صورت پذیرفت و در انتها با بکارگیری شاخص های کیفی رسوب هر کدام از عناصر به طور جداگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به گونه ای رقم خورد که رودخانه ی کرج از نظر آلودگی رسوبات بستر به عناصر سنگین به طور کلی آلایندگی کمی را متحمل گردیده اما نقش فعالیت های بشرزاد در تولید این میزان از آلودگی قابل اغماض نیست. فعالیت های شهری و روستایی و در نتیجه نشت پساب ها و فاضلاب های آن ها به محیط رودخانه، پروژه های عمرانی و راه سازی در منطقه، تغییرات کاربری اراضی در حریم و حاشیه ی رودخانه، کمبود آگاهی مردم منطقه نسبت به اثرات زیست محیطی آلودگی عناصر سنگین و ضعف در آموزش و فرهنگ سازی صحیح در رابطه با گردشگری و حفاظت از محیط زیست از جمله عوامل انسانی مخرب و آلاینده در محدوده ی رودخانه ی کرج بوده که سبب افزایش فاکتور آلودگی مس تا رقم ۲/۳۶ و همچنین شاخص بار آلودگی در ایستگاه های انتهایی تا مقدار ۰/۷۶ شده است.

عناصر سنگین, رسوبات بستر رودخانه, رودخانه ی کرج, شاخص ریسک اکولوژیک, شاخص بار آلودگی