اکبر زارع - دانش آموخته دکتری حقوق بین الملل عمومی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. akbarzare۱۳۶۵@yahoo.com
صابر نیاورانی - استادیار گروه حقوق عمومی و بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول). sabberniavarani@gmail.com
محسن عبدالهی - دانشیار گروه حقوق دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. Abdollahi۷۵@hotmail.com

واکنش اخیر دولت ها به کاربرد سلاح های شیمیایی در سوریه چه در قالب همکاری نهادین، ازجمله اقدامات مندرج در قطعنامه های ۲۱۱۸ مورخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۳، ۲۲۰۹ مورخ مارس ۲۰۱۵ و ۲۲۳۵ مورخ ۷ اوت ۲۰۱۵ شورای امنیت و چه به صورت انفرادی ازجمله واکنش ایالات متحده به استفاده از سلاح شیمیایی در خان شیخون تداعی گر آن تعهداتی است که به موجب ماده ۴۱ طرح ۲۰۰۱ کمیسیون حقوق بین الملل به دنبال نقض تعهدات ناشی از قواعد آمره بین المللی برای دولت ها ایجاد می شوند. از این رو، پاسخ به این پرسش اساسی ضرورت پیدا می کند که آیا قاعده مورد بحث به عنوان قاعده آمره قابل پذیرش است؟ پاسخ مثبت به این پرسش، پرسش هایی در مورد نحوه واکنش به نقض آن را به دنبال خواهد داشت. تحلیل ویژگی های قاعده مورد بحث و انطباق آن معیارهای مندرج در گزارش سال ۲۰۱۷ مخبر کمیسیون حقوق بین الملل حاکی از آن است قاعده مذکور منطبق بر معیارهای قاعده آمره است ولی در هر حال، واکنش های انجام شده به نقض اخیر قاعده مورد بحث و به ویژه ابراز نظر دولت ها در این مورد، نشانگر آن است که هرگونه واکنش به نقض آن باید در چارچوب حقوقی مربوطه و با توسل به ابزارهای مشروع انجام گیرد.

تعهدات عام الشمول, قواعد آمره, قاعده منع استفاده از سلاح های شیمیایی, قواعد غیر قابل تخطی, قواعد حقوق بشر دوستانه