پرستو نامدار - Assistant Professor, Department of Orthodontics, Faculty of Dentistry, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
آناهیتا لطفی زاده - Dentist, Mazandaran, Sari, Iran
امیر رضا لسانی - Dentist, Mazandaran, Sari, Iran
ابوالفضل حسین نتاج - Assistant Professor, Department of Biostatistics, Faculty of health, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
اسماعیل بابا نژاد - Assistant Professor, Department of Environmental Health, Faculty of Health, MazandaranUniversity of Medical Sciences, Sari, Iran
علی جعفری - Dentist, Mazandaran, Sari, Iran
اعظم نحوی - Associate Professor, Dental Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran & Department of Pediatric Dentistry, Faculty of Dentistry, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran

سابقه و هدف: فلزات به طور گسترده ای درآلودگی محیط و توسعه بیماری در انسان نقش دارند. از آن جا که کودکان بیش تر از بزرگسالان در معرض مواد شیمیایی موجود در محیط قرار دارند، ارزیابی خطر بایدانجام گردد. بررسی تفاوت میزان تماس کودکان در محیط هایی با آلودگی متفاوت و نظارت بر غلظت فلزات از طریق نمونه برداری بافتی، برای شناسایی و پیشگیری از چنین اثراتی ضروری است. مواد و روش ها: دندان ها، مطابق معیارهای ورود از کلینیک های دندانپزشکی سطح شهر ساری و تهران جمع آوری شدند. نمونه ها به طور کامل توسط یک دستگاه آسیاب تبدیل به پودر شده و با استفاده از فرایند انحلال اسیدی برای تعیین غلظت فلزات توسط دستگاه طیف سنجی جرمی پلاسمای جفت شده القایی (ICP-MS) آماده شدند. مقادیر حداکثر، حداقل، میانگین، میانه و انحراف معیار داده ها محاسبه شد. نرمال بودن داده ها توسط آزمون کولموگروف اسمیرنف تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماریSPSS  نسخه ۱۶ صورت گرفت. یافته ها: میانگین غلظت عناصر سرب، کادمیم، کروم، مس، روی، آلومینیوم، منگنز، باریم واسترانسیم در دو شهر اختلاف معنی داری داشت (۰۵/۰P<). در رابطه با آرسنیک این اختلاف معنی دار نبود (۰۵/۰P>). هم چنین از نظر نوع دندان بین تمامی این عناصر به جز باریم اختلاف معنی داری مشاهده شد (۰۵/۰P<). استنتاج: در این مطالعه غلظت فلزات در دندان های شیری تهران بیش تر از ساری بود که می تواند نمایانگر ارتباط آن با تماس بیشتر کودکان با فلزات در محیط های با آلودگی بالاتر و اثرات زیان بار بر سلامتی انسان باشد.

biomarkers, deciduous tooth, metals, نشانگرهای زیستی, دندان شیری, فلزات