مرتضی نادری - استادیار، گروه محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک، ایران
سعید محمدی - دانش آموخته کارشناسی محیط زیست دانشگاه زابلمربی، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل، ایران
ندا بهاروند - استادیار، گروه محیط زیست، داشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

چکیده ژن­های میتوکندریایی ابزاری مهم در مطالعات مختلف در زمینه­های تکامل جانوران، فیلوجغرافیایی و فیلوژنتیک می باشد. بر اساس تحلیل­های صورت پذیرفته با توالی­یابی ژن سیتوکروم بی میتوکندری پنج نمونه از دوپای فیروز و دو نمونه از دوپای هاتسون که به ترتیب از دشت میرآباد شهرضا و منطقه چوپانان نائین استان اصفهان نمونه برداری شدند، مشخص گردید که واگرایی بین دو گروه مشاهده می­شود، ولی این میزان از واگرایی درون گونه­ای به اندازه­ای نیست که منجر به تفکیک دو گونه گردد. با این حال نتیجه­گیری می­شود که شرایط زیستگاهی مختلف، رژیم غذایی و رفتار تغذیه متفاوت باعث القای واگرایی تکاملی شده و این فرآیند در آینده به ویژه در صورت عدم ایجاد جریان ژن بین جمعیت­ها ممکن است منجر به گونه­زایی گردد. مطالعات گسترده و دقیق­تر با تکیه بر سایر مارکرها همانند ریزماهواره­ها و ژنوم هسته­ای پیشنهاد می­گردد.

واگرایی تکاملی, تاکسونومی, تبارشناسی, سیتوکروم بی