فاطمه نبی پور - دکتری، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور اصفهان
محمد فضیلتی - استاد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور اصفهان
بهروز دوستی - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد
رضا میردریکوند - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد

اخیرا به علت افزایش عفونت های کاندیدیایی و عود مکرر آن ها و با توجه به مقاومت گونه های کاندیدا به اکثر داروهای ضدقارچی، برای اولین بار خواص ضدقارچی عصاره های مختلف از بخش های هوایی و ریشه گیاه گل گاوزبان ایتالیایی در مقایسه با آنتی بیوتیک ها مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه عصاره های متانولی، ان-هگزانی و آبی از قسمت های مختلف گیاه در غلظت های مختلف به روش خیساندن تهیه گردید و روی دو گونه قارچ کاندیدا گلابراتا و کاندیدا تروپیکالیس به روش انتشار دیسک و MIC (حداقل غلظت مهار کنندگی)، MFC (حداقل غلظت قارچ کشی) به روش میکرودایلوشن بررسی شد. آنتی بیوتیک نیستاتین و فلوکونازول به عنوان کنترل مثبت، دی متیل سولفوکساید به عنوان کنترل منفی استفاده گردید. داده ها توسط واریانس یک طرفه ANOVA و آزمون t تست آنالیز شدند. نتایج نشان داد که عصاره های مختلف ریشه فعالیت ضدقارچی بیشتری بر علیه هر دو گونه کاندیدا نسبت به بخش هوایی گیاه نشان داد (۰۵/۰˂P). عصاره متانولی ریشه بیشترین میانگین قطر هاله عدم رشد و کمترین MIC (μg/μl۶۲/۱۵) و MFC ( μg/μl۲۵/۳۱) علیه کاندیدا گلابراتا نشان داد، به طوری که میانگین قطر هاله عدم رشد عصاره متانولی ریشه در غلظت ۵ میلی گرم بر میلی لیتر (۵/۰±۵/۱۸) بیشتر از میانگین قطر هاله عدم رشد آنتی بیوتیک نیستاتین برای کاندیداگلابراتا می باشد. نتایج نشان داد که عصاره های این گیاه دارای اثرات ضدقارچی روی هر دو گونه کاندیدا می باشد و بعد از آزمایش های تکمیلی و بالینی می تواند به عنوان یک داروی ضدقارچی مناسب علیه عفونت های ناشی از کاندیدا گلابراتا و تروپیکالیس استفاده شود.

عصاره, کاندیدا تروپیکالیس, کاندیدا گلابراتا, گل گاوزبان ایتالیایی