بی بی فاطمه فانی یزدی - دکتری، گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی، آمل، ایران
اسماعیل فتاحی - استادیار، گروه زیست شناسی دانشگاه آزاد واحد آیت الله آملی
ناصر مهدوی شهری - استاد، گروه زیست شناسی سلولی و مولکولی، موسسه آموزش عالی کاویان، مشهد، ایران
محمد مهدی قهرمانی سنو - استادیار، گروه ژنتیک مولکولی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

برهم کنش بین ماتریکس خارج سلولی و سلول‎ها در جهت گیری رفتار سلول‎ها نقش اساسی دارد. تاکنون داربست‎های مختلفی جهت بررسی رفتار سلول‎ها در شرایط سه بعدی ساخته شده اند. هدف از این مطالعه، بررسی برهم کنش بین داربست سلول­زدایی شده مزانتر گاو با بافت بلاستمای حاصل از لاله گوش خرگوش نر نژاد نیوزلندی می­باشد. بافت مزانتر با ابعاد mm۵×mm۵ تهیه و پس از استفاده از روش های فیزیکی (انجماد آهسته و ذوب سریع) و روش های شیمیایی (استفاده از سدیم دو دسیل سولفات SDS و تریتون X-۱۰۰) سلول زدایی شده و سپس مراحل شستشو و استریل کردن صورت گرفت. این قطعات به عنوان داربستی در حلقه­های بافت بلاستمای حاصل از پانچ لاله گوش خرگوش مونتاژ و کشت داده شد. در روزهای ۳، ۷، ۱۰، ۱۵ و ۲۱ کشت، نمونه­برداری انجام گردید. برهم­کنش­های بین داربست و سلول‎های بافت بلاستما به کمک روش­های بافت شناسی و مطالعات میکروسکوپ نوری، فلورسنت و الکترونی نگاره و گذاره، مورد مطالعه قرار گرفت. مطالعه رفتار سلول‎های بلاستمایی در روزهای مختلف کشت علاوه بر مهاجرت و استقرار سلول‎های بلاستما روی داربست سلول زدایی شده مزانتر نشان داد که این داربست قادر به بازیابی ساختار مویرگ های خونی، سلول‎های فیبروبلاستی و چربی نیز می باشند. براساس یافته­های بافت شناسی، نتایج نشان داد که بافت بلاستما دارای سلول‎های پویایی است که می­توانند به داخل داربست مهاجرت کنند. از طرف دیگر ویژگی های ماتریکس سلول زدایی مزانتر گاو، می تواند اتصال، مهاجرت و احتمالا تمایز سلول‎های بلاستمایی را در شرایط In vitro پشتیبانی نماید.

برهم کنش سلول ماتریکس, بلاستما, داربست سه بعدی مزانتر, سلول‎ ‎زدایی, مهاجرت