تراب قنبری - مربی، گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
رحیم عبدی - استادیار، گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
محمود بهمنی - دانشیار، بخش فیزیولوژی و بافتشناسی، انیستیتوتحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری دکتر دادمان رشت
رضوان الله کاظمی - دانشیار، بخش فیزیولوژی و بافتشناسی، انیستیتوتحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری دکتر دادمان رشت
احمد سواری - استاد، گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

جهت مطالعه حاضر از بافت غضروف ستون فقرات و باله پشتی تاسماهی ایرانی در مراحل ۴۰ روزه (قبل از رهاسازی)، ۷۰ روزه (زمان رهاسازی) یکساله و چهارساله نمونههای ۵ میلیمتری تهیه و در فیکساتیو بوئن قرار داده شدند. سپس سایر مراحل رایج بافتشناسی انجام و از بلوکهای پارافینی برش­هایی به ضخامت ۶ میکرون تهیه شد. در نهایت برای مطالعات بافتشناسی از رنگآمیزیهای هماتوکسیلین- ائوزین، سافرانین-او و ورهوف استفاده گردید. پس از تهیه فتومیکروگرافهای لازم بخشهای مختلف بافت غضروف باله پشتی و ستون فقرات را مشخص کرده و از نظر ساختار سلولی و ترکیبات ماده زمینهای مقایسه گردیدند که مشخص شد لایه پری کندریوم غضروف باله پشتی ضخیمتر از پری کندریوم غضروف ستون فقرات تاسماهی ایرانی بوده و ترکیبات این لایه در این دو نوع غضروف با هم متفاوت میباشند. در اندازهگیریهای میکروسکوپی مشخص گردید که سلولهای غضروفی باله پشتی از سلولهای غضروفی ستون فقرات بزرگتر میباشند. بررسیهای مقایسهای حجم ماتریکس خارج سلولی و تعداد گروههای ایزوژنیک با استفاده از نرمافزارSPSS در غضروف باله پشتی و ستون فقرات تاسماهی ایرانی حاکی از آن بود که رشد غضروف ستون فقرات بیشتر از نوع درون بافتی و رشد غضروف باله پشتی بیشتر از طریق تمایز سلولهای پری کندریومی و سلولهای جوان غضروفی میباشد.

بافت غضروف, ستون فقرات, باله پشتی, تاسماهی ایرانی