مجتبی نظافتی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه ازاد واحد شیروان
محمد معتمدی - استادیار و هیئت علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه ازاد اسلامی واحد شیروان

پدافند غیرعامل موضوعی فراگیر است و نه تنها شامل ابعاد نظامی و کالبدی می گردد، بلکه طیف وسیعی از عرصه های زندگی را در بر می گیرد و از طرفی دیگر موضوع توسعه پایدار نیز در جای جای دیگر زندگی نقش پررنگی ایفا می کند. پدافند غیرعامل به مجموعه ای از اقدامات اطلاق می گردد که مستلزم به کارگیری جنگ افزار نیست و بهترین روش دفاعی است که کاهش خسارات مالی به تاسیسات و تاسیسات حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی و تلفات انسانی را به دنبال دارد. اصول دفاعی پدافند غیرعامل شامل استتار، اختفاء، فریب، پراکندگی، مقاوم سازی استحکامات، سیستم اعلام خطر، مکا ن یابی - تحرک و جابجایی و سایر شیوه ها مورداستفاده قرار می گیرند؛ با بررسی ارتباط توسعه پایدار و پدافند غیرعامل در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در می یابیم، رعایت اصول و تمهیدات پدافند غیرعامل منجر به دستیابی به توسعه پایدار می گردد. هدف اصلی از این مقاله بررسی نقش پدافند غیرعامل به عنوان بستری مناسب در راستای توسعه پایدار است و نتیجه گیری می شود که توسعه، حرکت به سمت شرایط مطلوب است و زمانی پایدار خواهد بود که در قالب پدافند غیرعامل اجرا شود. در انتها نیز به منظور بهره مندی از تجارب جهانی در راستای دفاع از میهن و حفظ زیرساختهای حیاتی و حساس کشور و پیشگیری از آسیب وارده به جوامع آسیب پذیر و غیرنظامی و رسیدن به توسعه پایدار پیشنهادها اجرایی ارائه می گردد. روش تحقیق در این پژوهش ترکیبی از روشهای تحلیلی و پیمایشی است. برای تکمیل داد ه ها و اطلاعات از مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه کمک گرفته شده و پس از استخراج داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان از آن دارد که بین به کارگیری پدافند غیرعامل و توسعه پایدار و ابعاد آن رابطه معناداری وجود دارد.

توسعه پایدار, پدافند غیرعامل, توسعه اقتصادی, توسعه اجتماعی, توسعه زیست محیطی