مهدی تقوی - استاد گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
ابراهیم رضایی - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه ارومیه

رفتارمتفاوت پس انداز درنقاط مختلف دنیا، در دهه های گذشته و به ویژه کاهش آن در سال های اخیر نظر بسیاری از اقتصاددانان و سیاست گذاران را به خود جلب کرده است.در همین زمینه این مقاله، با به کارگیری ملاک های مشخص برای گذار پس انداز و رشد، به عنوان مهم ترین نتیجه ی خود نشان می دهدکه در اقتصاد ایران، رشد اقتصادی درمعرض گذار واقع نشده و پس انداز بخش خصوصی نیز نتوانسته به مرحله ی گذار وارد شود. با این حال، پس انداز خالص ملی در سال ۱۳۶۹ به مرحله ی گذار وارد شده، اما بعد از آن دوره، تغییر قابل توجهی در آن مشاهده نشده وحتی به مقادیر قبل از گذار هم رسیده است.  این عدم مشابهت در رفتار این دو نرخ باعث شده است که در این مقاله اثر متغیرهایی نظیر بی ثباتی اقتصاد کلان و توسعه ی بازارهای مالی در کنار سایر متغیرها بر پس انداز مورد بررسی قرار گیرد مهم ترین یافته های این قسمت از مقاله نیز عبارت از آن است که اولا، تاثیر رشد اقتصادی بر متغیر پس انداز هرچند مثبت ولی بسیار اندک است؛ به گونه ای که این اثر نمی تواند باعث گذار در پس انداز شود. ثانیا ، پس انداز بخش دولتی،به عنوان یک متغیر کلیدی، باعث کاهش معنی دار پس انداز بخش خصوصی و افزایش پس انداز ملی شده است. ثالثا، بی ثباتی اقتصاد کلان به عنوان یکی از موانع جدی گذار پس انداز در اقتصاد ایران می باشد.