سعید صفری - استادیار گروه مدیریت صنعتی دانشگاه شاهد
مرضیه ابراهیمی شقاقی - کارشناس ارشد مدیریت مالی دانشگاه شاهد
مرتضی طاهری فرد - کارشناس ارشد مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت ایران

طراحی و استقرار مدل رتبه بندی اعتباری در نظام بانکی نقش کارآمدی در راستای بالابردن بهره وری بانکهای کشور در تخصیص بهینه منابع خواهد داشت. در این مقاله تلاش شده است تا به مقایسه تطبیقی دومدل تحلیل پوششی داده ها جهت رتبه بندی اعتباری مشتریان حقوقی متقاضی یکی از بانکهای تجاری کشور و همچنین شناسایی عوامل موثر بر ریسک اعتباری، پرداخته شود. در این راستا، جهت مقایسه دو مدل تحلیل پوششی داده ها با رویکرد مالی و رویکرد ترکیبی(مالی و غیر مالی)، ۲۷متغیرتوضیح دهنده شامل متغیرهای مالی و غیر مالی مورد بررسی قرار گرفت که از بین متغیرهای موجود نهایتا با استفاده از تکنیک تجزیه و تحلیل عاملی و روش دلفی متغیرهای تاثیرگذار بر ریسک اعتباری انتخاب گردید که وارد مدل تحلیل پوششی داده ها شده و امتیازات کارایی شرکتهای حقوقی با استفاده از آنها بدست آمد. همچنین توسط توابع رگرسیونی، به اعتبار سنجی دو مدل پرداخته شد. نتایج حاصل از مقایسه دو مدل تحلیل پوششی داده ها حاکی از اهمیت بالای شاخصهای غیرمالی و لزوم بکارگیری این شاخصها در کنار شاخصهای مالی است. همچنین یافته های تحقیق دلالت بر تایید فرضیه کارایی مدل تحلیل پوششی داده ها در رتبه بندی اعتباری شرکتهای حقوقی بانک تجاری و کارایی بیشتر مدل تحلیل پوششی داده ها با رویکرد ترکیبی در کنار اجرای این مدل بارویکرد مالی می نماید .

ریسک اعتباری, شاخصهای مالی و غیر مالی, رتبه بندی اعتباری, تحلیل پوششی داده ها