رضا عرفانزاده - استادیار گروه مرتعداری، دانشگاه تربیت مدرس
سید حمزه حسینی کهنوج - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس

مطالعه بذور زنده گیاهان در داخل خاک یک اصل مم در اکولوژی و جامعه شناسی گیاهی است زیرا بذور داخل خاک یک نقش کلیدی در حفاظت و احیا جوامع گیاهی بازی می کند. در این تحقیق تاثیر چرای دام بر روی تراکم بانک بذر خاک در یک رویشگاه بیابانی مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور، یک منطقه قرق و یک منطقه چرا شده در اطراف جیرفت در سال 1389 انتخاب شد. در منطقه قرق 30 پلات 2×2 و در منطقه چرا شده با توجه به وسعت منطقه سه زیر منطقه انتخاب و در هر زیر منطقه 90 پلات مجموعا 270 پلات مستقر گردید. داده برداری از خاک بوسیله یک اگور از هر پلات از دو عمق 0-5 و 5-10 سانتی متر در منطقه قرق و چرا شده برداشت گردید. نمونه های خاک پس از تیمار سرمادهی در گلخانه کشت شدند. جهت اندازه گیری تراکم بذر تمامی پایه های جوانه زده شده شناسایی، شمارش و از سینی ها حذف می شدند. آنالیز واریانس چند متغیره برای مقایسه میانگین تراکم بانک بذر خاک در منطقه قرق و چرا شده و در دو عمق خاک استفاده شد. نتایج نشان داد که بانک بذر خاک عمدتا از گونه های یکساله و بویژه از گونه Stipa capensis بود. همچنین نتایج نشان داد که تراکم بانک بذر خاک در منطقه قرق بیشتر و از منطقه تحت چرا بود. تعداد بذور موجود در خاک در عمق پایینی به شدت کاهش می یافت. این تحقیق نشان داد که جهت احیا و بازگشت مناطق تخریب شده، نمی توان به بانک بذر تکیه نمود.

بانک بذر خاک، بیابان، پوشش گیاهی، چرای دام