زهرا آفرینش خاکی - دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. afarineshzahra@gmail.com.
رضا شعبانی - استاد گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.(نویسنده مسئول)
عبدالحسین کلانتری - استاد جامعه شناسی، دانشگاه تهران، ایران.
غلامحسین زرگری نژاد - استاد تاریخ اسلام دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

پس از مرگ چنگیز در سال ۶۲۴ ق/ ۱۲۲۷م، فرزندان وی به وصیت پدر وفادار ماندند و تحت لوای اوگتای، اتحاد خویش را حفظ کردند. اما مرگ اوگتای در سال ۶۳۸ق/۱۲۴۰م، نقطه پایانی بر وحدت سیاسی بود. بزرگان مغول، برخلاف وصیت چنگیز و تعهدشان مبنی بر موروثی شدن منصب خان بزرگ در خاندان اوگتای قاآن، حکمرانی را به شاخه دیگر منتقل کردند. آن چه در این انتقال قدرت اهمیت دارد، نقش برجسته زنان در پدید آمدن این رویداد سیاسی است. پژوهش حاضر، سعی دارد با تحلیل داده های تاریخی که به شیوه کتابخانه ای جمع آوری شده است، ضمن بررسی نقش زنان در ساختار سیاسی، اثرگذاری آنان در جایجایی قدرت به خاندان تولوی را که پرسش اصلی این نوشتار می باشد را مورد واکاوی قرار دهد. یافته های پژوهش حاکی است که عملکرد ناموفق زنانی مانند توراکینا خاتون و اغول قمیش که قدرت را به اعتبار یاسای چنگیزی به دست آوردند و از سوی دیگر توانایی و مهارت سیاسی سیورقیتنی، همسر تولوی و مادر منکوقاآن در درک شرایط سیاسی، بهره گیری از ابزار نفوذ و سیاستگذاری های هوشمندانه عاملی موثر در به قدرت رسیدن خاندان تولوی بود.

"مغول", "زنان", "اوکتای قاآن", "تولوی"