محمد خواجه حسینی - استاد و دانشجوی دکتری (اکولوژی) گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردو
حسن فیضی - استاد و دانشجوی دکتری (اکولوژی) گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردو
حسین صحابی - عضو هیات علمی دانشکده فنی و مهندسی تربت حیدریه

به منظور تعیین ارتباط بین متوسط زمان جوانه زنی و بنیه زنی (Vigor) در ژنوتیپ های ذرت، آزمایشی در آزمایشگاه تحقیقات عالی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در پاییز 1387 انجام گرفت. بدین منظور آزمایش جوانه زنی روی شش ژنوتیپ ذرت شامل لاین اینبرد B73 و چند دورگ (SC700 و OSSK713 و KSC400 و SC704 و DC370) در قالب طرح کاملا تصادفی به روش بین کاغذ (BT) اجرا شد. نتایج نشان داد که ژنوتیپ های ذرت دارای درصد جوانه زنی بین 86 تا 96 درصد بودند که این اختلاف معنی دار نبود. همچنین دورگ DC370 نسبت به بقیه ژنوتیپ ها بطور معنی داری کمترین تعداد گیاهچه های عادی (60 درصد) را دارا بود و در بین ژنوتیپ ها بیشترین طول گیاهچه مربوط به دورگ OSSK713 با 20/7 سانتی متر و کمترین آن مربوط به دورگ DC370 با 16/7 سانتیمتر بود. لاین اینبرد B73 با متوسط زمان جوانه زنی (MGT) 3/9 روز بیشترین ضریب تغییرات (CV) طول گیاهچه نسبت به بقیه ژنوتیپ ها بطور معنی داری دارای MGT بالاتری ( بنیه ضعیف تر) بود. بررسی رابطه رگرسیون بین درصد جوانه زنی و MGT نشان داد که بین این دو صفت رابطه منفی (0/84-=r) وجود داشت و با افزایش MGT درصد جوانه زنی کاهش یافت. از طرف دیگر با افزایش MGT، ضریب تغییرات طول گیاهچه نیز افزایش یافت یعنی یکنواختی طول گیاهچه کاهش یافت. همچنین وجود رابطه مثبت بین MGT و CV طول گیاهچه نشان داد که ژنوتیپ های دارای MGT بالاتر ( جوانه زنی کندتر) از یکنواختی کمتر طول گیاهچه ها برخوردار بودند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که از MGT م یتوان به عنوان شاخصی جهت ارزیابی بنیه بذر ذرت استفاده نمود.

متوسط زمان جوانه زنی، جوانه زنی، بنیه بذر، ذرت