امیر اکبری - استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد

علاوه بر  تحولات سیاسی  در عصر  ساسانیان، وضوح پیشرفتهای  خاص علمی و فرهنگی نیز در این روزگار چشمگیر بوده است. اقدامات پادشاهان ساسانی و نقش آنها در ترجمه کتاب یونانی و هندی به زبان  پهلوی،  نگرش ایرانیان را نسبت به  علم ودانش   دچار تحول  کرد.و در این  میان گندی شاپور  به عنوان مرکز بزرگ علمی ودانشگاهی  معتبر از جایگاه والایی برخوردار گشت. بنای این شهر را به عصر شاپور اول  و اوج گسترش  فرهنگی آن را به  دوران حکومت خسروانوشیروان  مربوط می دانند. پیشرفتهای  علمی این دانشگاه در زمینه طب، نجوم وریاضی آوازه آن را جهاین کرده بود و گندی شاپور مرکز تلاقی اندیشه های علمی جهان باستان به شمار می رفت. نگرشهای علمی هندوان، یونانیان، اسکندریان و علمای  یونانی به زبان بادانش ایرانی در هم آمیختند و بر آیند این تحول علمی چون درخت تناوری شد که در دوران اسلامی به بار نشست و پایه های  عظیم نجوم و بالاخص  طب اسلامی را پدید آورد.  پیدایی  بیت الحکمه و کتابخانه مهم آن خزنه الحکمه، ضرورت اقدام در ترجمه اثار و به واقع پیدایی نهضت ترجمه، رونق و گسترش مراکز پزشکی و بیمارستانها در بغداد از جمله  عوامل تاثیر گذار  گندی شاپور  بر نهضت علمی و فرهنگی مسمانان بود. دانشگاه گندی شاپور  که چندین قرن پس از اسلام  نیز به حیات خود ادامه داد، در واقع  عامل انتقال موسسات تمدنی و فرهنگی دنیای قدیم به عصر  اسلامی شد.

دانشگاه, گندی شاپور, نجوم, فلسفه, پزشکی, علوم, فرهنگ و تمدن, ساسانیان