شیرین علی پور - دانشجوی دکتری جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
ضیاالدین باده یان - نویسنده مسئول، استادیار، گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
حامد یوسف زاده - دانشیار، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیتمدرس، نور، ایران
کامبیز اسپهبدی - دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران
فرهاد اسدی - دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

تغییر اقلیم می تواند تهدیدی جدی برای گونه های مختلف بومی در جنگل های هیرکانی باشد. بااین حال، تاکنون پژوهشی در ارتباط با تعیین پیامد های تغییر اقلیم بر روند الگوهای پراکنش (Populus caspica Bornm.) انجام نشده است. در پژوهش پیش رو به منظور شناسایی ارتباط بین پراکنش سفیدپلت با متغیرهای اقلیمی و تعیین رویشگاه های مطلوب تحت شرایط اقلیم کنونی و آینده (سناریوی RCP ۸.۵ تا سال ۲۰۷۰) از تئوری آشیان بوم شناختی، نرم افزار MAXENT و نیز داده های حضور این گونه در سطح جنگل های هیرکانی استفاده شد. بر اساس ارزیابی سطح زیر منحنی ROC، ارزش زیاد شاخص AUC (۹۹۳/۰) نشان دهنده کارآمدی مدل مورد استفاده در تعیین رویشگاه بالقوه سفیدپلت بود. مهم ترین متغیر های موثر در تعیین رویشگاه این گونه شامل بارش در خشک ترین ماه سال، تغییرات دمای سالانه، میانگین دمای سالانه و هم دمایی بودند. همچنین، تحت شرایط اقلیم کنونی، مساحت مطلوبیت رویشگاه های این گونه در جنگل های هیرکانی ۳/۸۸۳۱۷ کیلو متر مربع است و در ۷۵/۳۸ درصد از منطقه، پتانسیل خوبی برای حضور سفید پلت وجود دارد، درحالی که نتایج سناریو آینده (RCP ۸.۵) نشان دهنده کاهش ۴/۴۸ درصدی مساحت مطلوبیت رویشگاه این گونه نسبت به شرایط فعلی است. از نتایج این پژوهش می توان در راستای تصمیمات مدیریتی، برنامه ریزی های حفاظتی و اصلاحی با درنظر گرفتن اثر تغییر اقلیم بر مطلوبیت رویشگاه ها و پاسخ گونه به تغییر اقلیم استفاده کرد و راهبردهای حفاظتی سفیدپلت (در درون یا بیرون از رویشگاه) را تدوین کرد.

تغییر اقلیم, حفاظت, گونه بومی, مدل MaxEnt