بهلول عباس زاده - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
محمدحسن عصاره - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
محمدرضا اردکانی - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
فرزاد پاک نژاد - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

وسعت و پراکنش خاک های شور در ایران بسیار گسترده بوده و به علت بهره برداری گسترده از منابع آب و خاک مساله شوری هر روز جدی تر می شود. بذر اکوتیپ های کافوری جمع آوری شده از اکوتیپ های اراک، همدان و شهرکرد در شرایط آزمایشگاهی و با استفاده از فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار آزمایش گردید. تیمارها شامل بذر 3 اکوتیپ (اراک، همدان و شهر کرد)، 3 دما ( 10 و 25 و 35 درجه سانتیگراد) و 6سطح شوری (صفر و 100 و 200 و 300 و 400 و 500 میلی مولار بر لیتر از (NaCl) بود. نتایج حاصل نشان داد که اثر اکوتیپ، دما و شوری بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، نسبت ریشه چه به ساقه چه، شاخص بنیه بذر و شاخص جوانه زنی در سطک یک درصد معنی دار بود. اثر متقابل اکوتیپ * شوری نیز بر شاخص های یاد شده در سطح یک درصد معنی دار بود. اثر متقابل دما * شوری نیز بر شاخص های یاد شده در سطح یک درصد معنی دار گردید. مقایسه میانگین اثر اکوتیپ نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی، طول ساقه چه، طول ریشه چه، نسبت ریشه چه به ساقه چه، شاخص بنیه بذر و شاخص جوانه زنی رل بذرهای منطقه شهر کرد داشتند. مقایسه میانگین اثر دما نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، شاخص بنیه بذر و شاخص جوانه زنی د ردمای 25 درجه سانتیگراد اتفاق افتاد. بالاترین سرعت جوانه زنی روزانه متعلق به دمای 35 درجه سانتیگراد بود. مقایسه میانگین اثر غلظت های مختلف شوری (NaCl) نشان داد که حداکثر درصد جوانه زنی در غلظت های 0 و 100 و 200 میلی مولار بر لیتر به ترتیب 69/59 و 70 و 67/92 درصد بود. حداقل درصد جوانه زنی در غلظت های 500 میلی مولار بر لیتر و با 22/25 درصد مشاهده شد. مقایسه میانگین اثر دما * شوری نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی را دماهای 25 درجه سانتیگراد و 35 درجه سانتیگراد در غلظت های 0 و 100 و 200 میلی مولار شوری داشتند. مقایسه میانگین اثر متقابل تیمارهای اکوتیپ، دما و شوری نشان داد که به لحاظ درصد جوانه زنی 3 سطح شوری ( 0 و 100 و 200 میلی مولار) دردمای 10 و 4درجه سانتیگراد سطح شوری (0 و 100 و 200 و 300 میلی مولار) در دمای 25درجه سانتیگراد و 35 درجه سانتیگراد درصد جوانه زنی را داشتند. نتایج حاصل از همبستگی صفات نشان داد که بین درصدجوانه زنی با کلیه شاخص ها همبستگی مثبت معنی دار وجود داشت. نتایج نشان داد که محل رویش پایه مادری می تواند در افزایش قوه نامیه و درصد جوانه زنی بذر موثر باشد

کافوری، شوری، جوانه زنی، NaCl