نیلوفر سلطانی فیروز - کارشناس ارشد علوم اقتصادی
سعید عیسی زاده - عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا

پژوهش حاضر به بررسی اثر سرمایه اجتماعی بر نوآوری در کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) و گروه OECD، طی دوره زمانی 2008-1995 می پردازد. نمونه مورد بررسی شامل 19 کشور از منطقه منا و 25 کشور منتخب از گروه OECD می باشد. در این مطالعه از روش Panel data و روش اثرات تصادفی (مطابق آزمون هاسمن) از طریق GLS برای تخمین مدلها استفاده شده است. تعداد الگوهای ثبت شده (حق امتیازهای واگذار شده)، شاخصی است که برای نوآوری در این پژوهش در نظر گرفته شده است. برای سنجش سرمایه اجتماعی، از میانگین سه شاخص اعتماد ( اعتماد نهادی و اعتماد تعمیم یافته)، فعالیت های مشارکتی ئ هنجارهای رفتاری مدنی، که به عنوان هسته ی اصلی سرمایه اجتماعی در نظر گرفته می شوند، استفاده شده است. نتیجه حاصل از بررسی تاثیر شاخص های سرمایه اجتماعی در کشورهای منطقه مناو گروه OECD نشان دهنده اثر مثبت و معنا دار آنها بر نوآوری بوده است. همچنین در این مطالعه عوامل دیگری نظیر سرمایه انسانی و مخارج صرف شده در تحقیق و توسعه، در هر دو گروه از کشورها مورد آزمون قرار گرفت؛ که نتیجه به دست آمده از این تخمین نیز مثبت و معنادار برآورد شده است. رد مقایسه نتایج بین این دو گروه از کشورها، می توان به این نکته اشاره کرد که حساسیت نوآوری نسبت به عوامل رد نظر گرفته شده در این پژوهش، در گروه کشورهای منا بیشتر می باشد. به این معنی که با بهبود رد شاخص هایی نظیر سرمایه اجتماعی نوآوری در گروه کشورهای منا، نسبت به OECD، افزایش یشتری خواهد داشت.

نوآوری، سرمایه اجتماعی، اعتماد عمومی و نهادی، فعالیت های مشارکتی، هنجارهای مدنی، پانل دیتا