رجب توحیدیان

با تفحص در شعر و ادب فارسی از آغاز شکل گیری آن تا حال حاضر، می توان دریافت که بهره گیری شعرا و نویسندگان پارسی گوی از قرآن و احادیث، همچون بهره گیری از هر پدیده و موضوع ادبی دیگر، شیوه های گوناگونی دارد؛ شیوه هایی که هم از دیدگاه پیدایی و پنهانی و هم از دیدگاه هنری و بلاغی در یک سطح نیستند؛ یعنی بهره گیری شعرا و نویسندگان از آنها، گاه آشکار است به طوری که هر کس با این معقولات اندک آشنایی داشته باشد، به آسانی آنها را در می یابد و گاهی پوشیده و پنهان است به گونه ای که تا کسی با این معقولات آشنایی بایسته و شایسته نداشته باشد، راه به جایی نمی برد. تقی دانش یکی از شعرا و فضلا و ارباب قلم اواخر دوره قاجاریه و اوایل دوره  پهلوی است که با تاسی از شعرای پیشین، در دو شکل آشکار(اقتباس و تضمین، عقد) و پنهان (تلمیح)، تحت تاثیر آیات قرآن و احادیث عربی قرار گرفته است. نگارنده در این پژوهش، شیوه های تاثیر پذیری تقی دانش را از آیات قرآنی و احادیث که در دو شکل آشکار و پنهان است در کل غزلیات وی مورد بررسی قرار داده است. هدف از این پژوهش تحلیل شیوه های تاثیرپذیری از قرآن و احادیث در محدوده غزلیات دانش است. نتیجه تحقیق اینکه شیوه های تاثیر پذیری از قرآن و احادیث در اکثر غزلیات دانش مشهود است.

تقی دانش، شیوه های تاثیرپذیری، آیات قرآن، احادیث، آشکار و پنهان