حدیث جعفری - کارشناس ارشد دانشگاه سمنان
عبدالمحمد کاشیان - استادیار و عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری دانشگاه سمنان
علیرضا عرفانی - استاد تمام و عضو هیات علمی دانشگاه سمنان

اقتصاد ایران به دلیل وابستگی به درآمدهای نفتی، تاثیر زیادی از نوسانات بازار جهانی نفت می پذیرد و این تاثیر عمدتا در جهت منفی و کاهش رشد اقتصادی کشور بوده است. در واقع ریسک قیمت جهانی نفت، به طور مداوم بر رشد اقتصادی ایران اثر منفی داشته است. یکی از روش های کاهش این اثر منفی، افزایش تاب آوری اقتصادی و مقاوم سازی آن در برابر شوک های خارجی است. سوالی که پژوهش حاضر به آن پاسخ می دهد این است افزایش تاب آوری اقتصادی تا چه میزان از آثار منفی نوسانات قیمت نفت بر رشد اقتصادی می کاهد؟ برای پاسخ به این سوال از روش خودرگرسیون با وقفه های توزیعی (ARDL) استفاده شده است و داده های اقتصادی مورد نیاز طی سال های ۱۹۸۶-۲۰۲۱ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای سنجش تاب آوری اقتصادی از شاخص بریگوگلیو و برای سنجش نوسانات بازار نفت از پسماندهای مدل گارچ تک متغیره استفاده شده است. نتایج به دست آمده از برآورد مدل ضمن تایید رابطه منفی میان نوسانات بازار نفت و رشد اقتصادی ایران، نشان می دهد که در بلندمدت با افزایش هر واحد از سطح تاب آوری اقتصادی (طبق شاخص بریگوگلیو)، از تاثیر منفی نوسانات قیمت نفت بر میزان رشد اقتصادی، ۱ درصد کاسته می شود که مقدار قابل توجهی است. بر این اساس تاب آوری اقتصادی با افزایش سطح مقاومت اقتصادی کشور می تواند نقش مهمی در کاهش آثار منفی ریسک های اقتصادی بر رشد اقتصادی داشته باشد.

اقتصاد مقاومتی, تاب آوری اقتصادی, رشد اقتصادی, ریسک قیمت نفت