محمود محمدیان - PhD in Professional Health, Professor, Health Sciences Research Center, Addiction Research Institute, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
مهدی قربانیان - PhD in Environmental Health, Assistant Professor, Department of Environmental Health, North Khorasan University of Medical Sciences, Bojnurd, Iran
الهام رحمان زاده - MSc in Occupational Health, Instructor, Department of Occupational Health, North Khorasan University of Medical Sciences, Bojnurd, Iran
جمشید یزدانی چراتی - PhD in Biostatistics, Associate Professor, Department of Biostatistics and Epidemiology, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
اسماعیل بابانژاد - PhD in Analytical Chemistry, Assistant Professor, Department of Environmental Health, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
سپیده کمالی - MSc Student of Occupational Health, Student Research Committee, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran

مقدمه و هدف: آمونیاک گازی بی رنگ با بویی تند و خورنده است که باعث ایجاد آسیب های جدی برای سلامت انسان و محیط زیست می شود. آمونیاک در داروسازی، دباغی و صنایع مرتبط با نقره کاری آینه ها و همچنین تولید مواد منفجره نظامی کاربرد دارد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی کارایی جاذب ارزان قیمت حاصل از پوست گردو در جذب سطحی آمونیاک از آب و پارامتر های موثر بر آن است. روش کار: در این مطالعه که از نوع نیمه تجربی مداخله ای بود، از زغال پوست گردو استفاده شد و اثر متغیرهای دمای کربونیزاسیون، pH، غلظت آمونیاک، دز جاذب و زمان تماس در جذب سطحی آمونیاک از محیط آبی بررسی شد. اندازه گیری غلظت آمونیاک با دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج ۶۴۰ نانومتر انجام شد؛ به طوری که بیش از ۷۱۲ نمونه برای انجام این مطالعه تحلیل شد. یافته ها: در این مطالعه بیشترین کارایی حذف آمونیاک از محیط آبی در pH بهینه ۸، دمای کربونیزاسیون ۸۵۰ درجه سانتی گراد و دز جاذب ۲۰ گرم بر لیتر حاصل شد. با توجه به ظرفیت جذب به دست آمده، غلظت بهینه برای حذف آمونیاک ۶۰ میلی گرم بر لیتر در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد آزمایش ها از ایزوترم فروندلیچ (۰/۹۹۴۹=²R) پیروی می کند. همچنین مطالعات سینتیکی همبستگی بیشتری با معادله درجه یک داشت. نتیجه گیری: بر مبنای نتایج حاصل از این مطالعه می توان اظهار داشت جاذب حاصل از پوست گردو به عنوان یک جاذب طبیعی قادر به حذف نسبتا مطلوب آمونیاک از محیط های آبی است و به دلیل توانایی جذب زیاد برای سایر آلاینده های زیست محیطی نیز پیشنهاد می شود.

Activated carbon, Adsorption, Ammonia, Aqueous medium, Walnut shell, آمونیاک, پوست گردو, جذب سطحی, کربن فعال, محیط آبی