حسین زنگنه - دانشکده مهندسی شیمی و نفت، دانشگاه صنعتی شریف
سعید جمشیدی - دانشکده مهندسی شیمی و نفت، دانشگاه صنعتی شریف
محمد سلطانیه - دانشکده مهندسی شیمی و نفت، دانشگاه صنعتی شریف

با افزایش غلظت گاز دی اکسیدکربن در جو کره زمین اخیرا روش های زودبازده کاهش انتشار این گاز مانند تزریق دی اکسیدکربن با مقاصد ازدیاد برداشت و ذخیره سازی زیرزمینی مطرح شده است. اگرچه استفاده از دی اکسیدکربن جهت ازدیاد برداشت نفت سابقه طولانی دارد، اما به دلیل ضریب برداشت بالای مخازن گازی و احتمال اختلاط دو گاز، تزریق این گاز در مخازن گازی به طور همه جانبه مطالعه نشده است. در این مقاله فرآیند تزریق دی اکسیدکربن با هدف ازدیاد برداشت گاز و ذخیره سازی زیرزمینی دی اکسیدکربن (EGR/CCS) در یکی از مخازن گازی جنوب ایران بررسی شده است. پس از انجام آنالیز حساسیت بر روی پارامترهای مختلف به روش طراحی آزمایش بهینه، پارامترهای تاثیرگذار بر فرآیند انتخاب گردیده و در پایان شرایط بهینه پارامترها با استفاده از الگوریتم ژنتیک و با در نظر گرفتن میزان سود خالص به عنوان تابع هدف محاسبه شده است. مطالعات در این مقاله نشان می دهد که تزریق دی اکسیدکربن در مخازن گازی چنانچه در شرایط بهینه (الگوی تزریق و شرایط عملیاتی مناسب و در حالت دی اکسیدکربن خالص) انجام گیرد، نه تنها باعث تولید مقادیر زیادی از گاز باقی مانده مخزن (ازدیاد برداشت گاز) می گردد، بلکه می تواند موجبات ذخیره سازی و جلوگیری از انتشار مقادیر عظیم این گاز گلخانه ای گردد. در نهایت فرآیند ازدیاد برداشت گاز/ذخیره سازی دی اکسیدکربن به علت افزایش ضریب برداشت مخزن و درآمدهای حاصل از مکانیزم توسعه پاک (CDM) و همچنین کاهش انتشار دی اکسیدکربن، می تواند مزیت های اقتصادی و زیست محیطی فراوانی داشته باشد.

مخازن گازی, دی اکسیدکربن, ازدیاد برداشت گاز, ذخیره سازی, بهینه یابی