سجاد قره چلو - دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم پایه، دانشگاه تهران، ایران
عبدالحسین امینی - دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم پایه، دانشگاه تهران، ایران
مژده شیرازی - دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم پایه، دانشگاه تهران، ایران
عباسعلی نیک اندیش - بخش زمین شناسی، شرکت نفت مناطق مرکزی ایران
وحید فرجپور - بخش زمین شناسی، شرکت نفت مناطق مرکزی ایران

از آنجایی که در اکتشاف و تولید نفت به مطالعات ژئومکانیک مخزن توجه ویژه ای دارند، در این پژوهش تاثیر رخساره، محیط رسوبی، بافت و دیاژنز بر رفتار ژئومکانیکی سازند آسماری بررسی شده است. داده های استفاده شده شامل ۱) داده های رسوب شناسی مانند پتروگرافی مقطع نازک، تخلخل و چگالی؛ ۲) داده های مکانیک سنگ مانند مقاوت تراکمی تک محوری و سه محرری سنگ، ضریب چسبندگی و زاویه اصطکاک داخلی سنگ، مقاومت کششی سنگ و اندیس شکستگی و حفاری؛ ۳) داده های سرعت موج S و P. که برروی ۱۴۰ عدد مغزه رخنمون و چاه انجام شدند. به منظور مطالعه رابطه ممکن بین خصوصیات رسوب شناسی و مکانیکی سنگی، خصوصیات رسوب شناسی با اندیس رخساره براساس ویژگی های بافتی و دیاژنزی رقومی شده اند. براساس اندیس رخساره، مقدار تخلخل و مقاومت تراکمی تک محوری سنگ پنج رخساره ژئومکانیکی در سازند آسماری مشخص شد که از رخساره ژئومکانیکی ۱ تا ۵ از رفتار شکل پذیر به شکننده تبدیل می شوند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که رفتار مکانیکی سنگ توسط محیط رسوبی و فرآیندهای دیاژنزی کنترل می شود که با رقومی کردن خصوصیات رسوب شناسی و ایجاد ارتباط با پارامترهای مکانیک سنگی امکان پیش بینی مقاومت تراکمی تک محوری سنگ با استفاده از پتروگرافی ایجاد شده است. چنین مطالعاتی کمک موثری در کاهش وقت و هزینه آزمایشات مکانیک سنگ و همچنین در منطقه بندی مکانیکی- چینه ای مخزن دارد.

واحدهای ژئومکانیکی, سازند آسماری, مقاومت تراکمی تک محوری, اندیس رخساره, رخساره ژئومکانیکی