سجاد کاظم شیرودی - گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
محمد غفوری - گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
غلامرضا لشکری پور - گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
ناصر حافظی مقدس - گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

ویژگیهای فیزیکومکانیکی سنگها اغلب بهدلیل پیچیدگی های زمین شناسی، از نظر درجه ناهمگنی سنگ ناشی از تغییرات رخساره های سنگی و خواص ساختاری سازندها در گستره مخزن، تغییر میکنند. تحلیل آماری راه حلی مناسب است تا با در نظر گرفتن بازه عدمقطعیت خواص مکانیکی سنگ، تحلیل ریسک انجام شود. اما این روش موقعیت مکانی و فضایی دادهها را نسبت به هم در گستره مخزن در نظر نمی گیرد. برای حل این چالش، شبیه سازی زمین آماری احتمال گرا مقید به توزیع فضایی رخسارههای سنگی و هندسه ساختمان راه حلی مناسب را ارایه می دهد. نظر به پراکنش رابطه سرعت موج فشارشی و موج برشی ناشی از تنوع رخساره های سنگی، مدلسازی سرعت موج برشی با روش آمار دومتغیره مشروط به مدل سه بعدی رخساره ها به کمک نشانگرهای لرزه ای امپدانس صوتی و تخلخل لرزه ای انجام شد. بر این اساس دیگر ویژگی های مکانیکی سنگ در غالب تحققهای چند گانه به دست آمدند و برای تحلیل ریسک، فشار شکست سنگ و شاخص ریسک، پس از محاسبه تنش های اصلی، به کمک معیار شکست مور- کلمب محاسبه شدند. این خواص بهصورت سه بعدی برای هر رخساره و جداگانه برای تمام شبکههای ساختمان میدان مدل شدند. برای بررسی اثر توزیع رخسارههای آواری و رخسارههای کربناته بر ریسک ناپایداری، مدلسازی بهترتیب در سازندهای کژدمی و داریان- گدوان با متوسط عمق m ۲۵۰۰ انجام شد. نتایج بهدستآمده نشانگر ریسک بالای ناپایداری در رخساره های سنگی شیلی و آرژیلی و ریسک کمتر در رخساره های کربناته و ماسه ایاند که به آن معنی است که رخساره های سنگی تا حدودی ریسک ناپایداری را کنترل میکنند.

زمین آمار, ریسک, رخساره, مدلسازی, پایداری