احد فریدونی - دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
مهدی عصاره - دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
نوراله کثیری بیدهندی - دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

تزریق گاز یکی از روش های معمول در ازدیاد برداشت از مخازن شکافدار است. بخش عمده ای از مخازن هیدروکربوری ایران شکافدار هستند. مکانیسم های تولیدی در مخازن شکافدار با مخازن معمولی متفاوت است. یکی از مکانیسم های تولیدی در مخازن شکاف دار تحت تزریق گاز، نفوذ مولکولی است که در کنار ریزش ثقلی می تواند بازیافت نفت را افزایش دهد. در این مطالعه با استفاده از شبیه سازی ترکیبی، تاثیر نفوذ مولکولی در بازیافت نفت طی تزریق CO۲ و گاز هیدروکربوری رقیق، ابتدا در مقیاس بلوک ماتریس منفرد و سپس در سکتور مدل مربوط به یکی از مخازن جنوب غربی ایران بررسی شده است. ابتدا تاثیر نفوذپذیری ماتریس، اختلاف نفوذپذیری ماتریس و شکاف، تخلخل، فشار موئینگی گاز-نفت، ارتفاع ماتریس و ترکیب گاز تزریقی بر نفوذ مولکولی در بلوک ماتریس منفرد و سپس تاثیر نفوذ ملکولی در بازیافت نفت از سکتور مدل مخزنی در تزریق CO۲ و گاز رقیق بررسی شد. نتایج نشان داد که نفوذ مولکولی با افزایش سرعت انتقال جرم بین ماتریس و شکاف در تزریق گاز امتزاجی (گاز رقیق و CO۲) میزان بازیافت نفت را افزایش می دهد. هرچه نفوذپذیری ماتریس کمتر و فشار موئینگی گاز-نفت درون ماتریس بیشتر باشد، بازده جابجایی نفت در طی مکانیسم ریزش ثقلی کمتر می شود و تاثیر نفوذ مولکولی در بازیافت نهایی افزایش می یابد. در تزریق گاز در سکتور مخزن، در نظر گرفتن نفوذ مولکولی با به تاخیر انداختن زمان میان شکنی گاز از طریق جابجایی اجزاء به درون ماتریس و در نتیجه حفظ فشار مخزن میزان بازیافت نهایی را در تزریق CO۲ حدود ۲% و در تزریق گاز رقیق ۵% افزایش می دهد.

مخازن شکاف دار, تزریق گاز, نفوذ مولکولی, بلوک ماتریس منفرد, ریزش ثقلی