زیبا حسینی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
اسداله محبوبی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
علی کدخدایی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

محتوای کل کربن آلی (TOC) یکی از نخستین عوامل مهم در مطالعات ژئوشیمیایی سنگ منشا است. این پارامتر با ارزش توسط دستگاه هایی همچون پیرولیز راک- ایول اندازه گیری می شود، که با وجود دقت زیاد بسیار وقت گیر و پرهزینه است. پژوهش حاضر یک مدل سازی مدرن ترکیبی را برای تخمین مقادیر TOC پیشنهاد نموده است. روش هیبریدی PSO-BP الگوریتمی تکامل یافته از ادغام دو الگوریتم هوشمند بهینه سازی اجتماع ذرات و الگوریتم پس انتشار خطا است، که با دقت بالایی روابط بین داده های چهار نگاره پتروفیزیکی (گاما، نوترون، مقاومت و صوتی) با TOC را شناسایی می کند. در این مطالعه نمونه های سنگ منشا از سازندهای پابده، گورپی و کژدمی از میدان نفتی اهواز بررسی شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که انطباق بسیار خوب میان مقادیر TOC برآورد شده توسط الگوریتم هیبریدی PSO-BP نسبت به مقادیر اندازه گیری شده با پیرولیز راک- ایول وجود دارد. مقایسه نتایج با مطالعات پیشین نیز نشان می دهد که روش طراحی شده PSO-BP، نسبت به الگوریتم های جداگانه یا روش های ترکیبی مشابهی که تاکنون مطرح شده اند در تخمین مقادیر TOC در میدان نفتی اهواز کارایی بیشتری دارد.

محتوای کل کربن آلی (TOC), الگوریتم هیبریدی PSO-BP, داده های پتروفیزیکی, سنگ های منشا, میدان نفتی اهواز