جواد هنرمند - پژوهشکده علوم زمین،پردیس پژوهش و توسعه صنایع بالادستی، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
علی اسعدی - پژوهشکده علوم زمین،پردیس پژوهش و توسعه صنایع بالادستی، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

سازند سروک با سن آلبین پسین-تورونین پیشین، مهمترین سنگ مخزن هیدروکربنی ناحیه دشت آبادان است. تخمین تراوایی در مخازن کربناته ناهمگن مانند سازند سروک، به دلیل پیچیدگی خصوصیات منافذ، دشوار و رابطه بین تخلخل و تراوایی تابع نوع، اندازه و نحوه ارتباط سیستم منافذ می باشد. در این مطالعه با استفاده از مفهوم رخساره منفذی و فرمول های تجربی، تخمین تراوایی صورت گرفته است. بر اساس توصیف مغزه ها، مطالعه مقاطع نازک میکروسکوپی و تصاویر میکروسکوپ الکترونی، انواع منافذ شناسایی و توصیف شدند. سپس با توجه به ماهیت پتروفیزیکی سیستم منافذ و ارتباط تخلخل-تراوایی در آنها، چهار رخساره منفذی براساس غالب بودن منافذ ریز تخلخل (رخساره منفذی ۱)، ریز تخلخل-حفره ای (رخساره منفذی ۲)، حفره ای (رخساره منفذی ۳) و حفره ای-بین دانه ای (رخساره منفذی ۴) معرفی شدند. در هر کدام از رخساره های منفذی یک رابطه تجربی براساس ارتباط تخلخل-تراوایی بدست آمد که از آن برای تخمین تراوایی استفاده گردید. مقایسه نتایج تراوایی در این تحقیق و مطالعات گذشته، نشان می دهد که تخمین تراوایی یر اساس مفهوم رخساره منفذی انطباق بالاتری با مشخصه های رخساره ای و دیاژنزی نشان می دهد. عموما توالی های دارای ریز تخلخل و تخلخل حفره ای غیر مرتبط، به دلیل ارتباط ضعیف سیستم منافذ، مقادیر تراوایی تخمین زده شده پایین تر خواهد بود. در مقابل توالی های با منافذ بهم مرتبط از نوع حفره ای و بین دانه ای، تراوایی بالاتری در مقادیر یکسان تخلخل نسبت به سایر گروه های منفذی نشان می دهند. تخمین تراوایی بر اساس مفهوم رخساره منفذی، با توجه به اهمیت نوع و هندسه منافذ در توزیع مقادیر تراوایی درون مخزن، نتایج دقیق تری در مخازن کربناته ناهمگن فرآهم می آورد.

سازند سروک, تخمین تراوایی, روابط تجربی, نوع منافذ, رخساره منفذی