علی اصغر متاجی نیموری - کارشناسی ارشد، گروه شیلات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران
حسین خارا - دانشیار گروه شیلات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران

ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspious) از جمله ماهیان با ارزش دریای خزر می باشد. عوامل متفاوتی نظیر تخمک های استحصالی مولدین ماده همچنین کیفیت و کمیت اسپرم مولدین نر، در روند تکثیر این ماهیان دخیل می باشد. به منظور انجام ازمایش ۱۴ مولد نر و ۱۱ مولدماده سه ساله به صورت تصادفی انتخاب و پس از بیهوشی توسط ماده MS۲۲۲، بطور جداگانه طول کل، وزن قبل از تخمگیری و اسپرم گیری، وزن پس از آن، و تعیین ترکیبات یونی (منیزیم) در مولدین نر بررسی شد. بدین صورت که تخمک های حاصل از مولدین ماده را با هم مخلوط کرده و بر تعداد مولدین نر تقسیم کرده تا به ازای هر مولد نر یک نمونه تخمک برای لقاح داشته باشیم. نیمی از اسپرم استحصالی از هر مولد نر برای لقاح و قسمتی دیگر نیز برای کارهای آنالیز آزمایشگاهی درون ظروف حاوی یخ به آزمایشگاه منتقل شود و ترکیبات یونی اسپرم ( کلسیم) تعیین شد. تخم های لقاح یافته برای بررسی روند انکوباسیون و بازماندگی لاروهای تولید شده، به سالن انکوباسیون انتقال یافتند. به منظور انجام آزمایش در صد لقاح، در صد چشم زدگی و درصد هچ تعیین شد. نتایج حاصل از آنالیز آزمایشگاهی مشخص گردید که بین تیمارهای مورد بررسی رابطه معنی داری نیز بین پارامترهای مورد بررسی و درصد لقاح، درصد چشم زدگی و درصد تخم گشائی وجود دارد (p ۰/۰۵). به نحوی که رابطه بین کلسیم با درصد ( لقاح، چشم زدگی و هچ) مثبت بوده و افزایش این فاکتورها باعث افزایش درصد(لقاح، چشم زدگی و هچ) می شود، و کاهش آنها نیز باعث کاهش درصد(لقاح، چشم زدگی و هچ) می شود. تا ثیر یون منیزیوم بر میزان تراکم اسپرم منفی بوده وبا افزایش یون منیزیوم از میزان تراکم اسپرم کاسته خواهد شد و با کاهش یون منیزیوم بر میزان تراکم اسپرم افزوده می شود، و یک رابطه منفی بین این دو برقرار است.

دریای خزر، ماهی آزاد، تکثیر مصنوعی، منیزیم