مجتبی حیدری - دانشیار گروه زمین شناسی دانشگاه همدان
سید سجاد کراری - دانشجوی دکتری زمین شناسی مهندسی، دانشکده علوم، دانشگاه بوعلی سینا همدان
جعفر خادمی حمیدی - استادیار، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران
ابراهیم شریفی تشنیزی - دکتری زمین شناسی مهندسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد

شکنندگی و مدول چقرمگی سنگ ها از جمله خصوصیات ذاتی آن هاست که نقش تعیین کننده ای در عملیات حفاری سنگ ها دارند. در این پژوهش خواص مکانیکی سنگ های گرانیت، گرانودیوریت، دولومیت، هورنفلس و مرمر در محدوده پروژه تونل انتقال آب گلاس در حاشیه شهرستان نقده مطالعه شده است. با بهره گیری از سطح زیر منحنی تنش-کرنش و هم چنین خواص مقاومتی سنگ های مذکور، ۱۳ شاخص شکنندگی و مدول چقرمگی محاسبه شده است. روابط آماری بین شاخص های شکنندگی با مدول چقرمگی نشان دهنده ارتباط قوی بین شاخص شکنندگی B۳ (ضرایب تعیین ۸۳/۰ R۲ = و ۴۶/۵ = RMSE) و شاخص شکنندگی B۴ (ضرایب تعیین ۸۳/۰R۲ = و ۸۵/۳ = RMSE) با مدول چقرمگی سنگ ها است. رابطه آماری بین مدول چقرمگی سنگ و انرژی ویژه برش نشان دهنده ارتباط قوی (۸۵/۰R۲ =) بین این دو پارامتر می باشد. به طوری که با افزایش مدول چقرمگی، میزان انرژی ویژه برش سنگ افزایش می یابد. در این تحقیق با استفاده از مدول چقرمگی سنگ ها، مقدار انرژی ویژه برش آن ها تخمین زده شده است.

شکنندگی, مدول چقرمگی, انرژی ویژه, تونل گلاس