مصطفی آریان کیا - دانشجوی دکتری، گروه جغرافیای انسانی و برنامه ریزی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
کرامت الله زیاری - فوق دکترای شهرسازی، استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

شناسایی، احیاء و حفاظت از بافت تاریخی باارزش روستایی در جهت حفظ میراث فرهنگی و تاریخی اهمیت دارد و علاوه بر حفظ فرم و شکل آن، حافظ مجموعه ای از باورها و ارزش های محلی نیز خواهد بود. بنابراین شناخت و دسته بندی صحیح گونه های مختلف معماری می تواند در درک بهتر فضا، حفاظت از آن و نیز دستیابی به شیوه های جدید طراحی مفید واقع گردد. بر این اساس، هدف از پژوهش حاضر بررسی و گونه شناسی کالبدی خانه های تاریخی روستای سیف آباد بالایی (قدیم) از دیدگاه گونه شناسی خانه های تاریخی با توجه به شاخص های معماری، تاریخی و شاخص های برنامه ریزی مسکن (کالبدی، کیفی، کمی،) است. روش پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی و ازنظر شیوه انجام توصیفی- تحلیلی است. جهت جمع آوری اطلاعات موردنظر، از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که، ازنظر سابقه سکونت در روستا و محیط اطراف آن، ۵ دوره تاریخی؛ ازنظر پلان خانه های روستا: ۴ گونه؛ ۶ گونه متفاوت طاقچه، ۲ گونه متفاوت حوض آب، در ارتباط با سقف خانه های روستا، ۳ نمونه تاق مختلف شامل: ۱- تاق جناغی، ۲- تاق گنبدی مدور و ۳- تاق چمله ای (آب انباری) در روستا شناسایی شده است. مصالح به کار رفته در ساخت خانه های تاریخی روستا شامل: خشتی و یا سنگ چین با سقفی چوبی و یا گلی، سنگ و گچ و سیمان استفاده شده است.

گونه شناسی, مسکن روستایی, بافت تاریخی, شهرستان کازرون