مطهره خسروی راد - Doctoral student of Educational Management Department, Neyshabur branch, Islamic Azad University, Neyshabor, Iran
احمد اکبری - Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Mashhad Branch, Islamic Azad University, Mashhad, Iran
محمد کریمی - Assistant Professor, Department of Educational Management, Neishabour Branch, Islamic Azad University, Iran
مسلم چرابین - Assistant Professor, Department of Educational Management, Neishabour Branch, Islamic Azad University, Iran

زمینه و هدف: یکی از مهمترین مهارت‎های مورد نیاز جامعه امروزی، مهارت پرسشگری است. از این رو ضرورت دارد تا با طراحی یک الگوی  مناسب در زمینه آموزش مهارت های پرسشگری ، این امر مورد بررسی قرار بگیرد. بر همین اساس هدف از پژوهش حاضر طراحی مدل توسعه مهارت های پرسری در دانش آموزان مبتنی بر بوم مدرسه است. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک مطالعه آمیخه (کمی-کیفی) بود که در بخش کیفی از نظریه داده بنیاد و برای تحلیل داده ها از نرم افزار MaxQDA استفاده شد. جامعه آماری بخش کیفی شامل اساتید و خبرگان حوزه های مدیریت آموزش و آموزش پرسشگری و آموزش کودکان بودند. روش نمونه گیری، از نوع هدفمند که در مجموع با انجام ۱۰ مصاحبه با اساتید و خبرگان حوزه های مدیریت آموزش و آموزش پرسشگری و آموزش کودکان به اشباع رسید. پس از این مرحله، مرحله کمی شروع شد. در این بخش از روش پژوهشی توصیفی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش در این بخش معلمان آموزش و پرورش شهرستان نیشابور بودند. بنابراین تعداد ۴۱۳ پرسشنامه بر اساس روش نمونه گیری در دسترس و فرمول کوکران تهیه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده های کمی با استفاده از همبستگی پیرسون و مدلسازی معادلات ساختاری انجام شد. آزمون های تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مسیر در نرم افزار پی ال اس مورد استفاده قرار گرفتند. یافته ها: در بخش کیفی نه مقوله اصلی به عنوان راهبردهای موثر شناسایی شدند این راهبردها دارای ۴۹ کد باز بودند. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوا و روایی سازه و همچنین روایی پرسش نامه نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ، پایایی همگون و پایایی مرکب مورد تایید قرار گرفت. نتایج حاکی از تایید مدل استخراجی و مولفه‎های کیفی استخراج شده مرحله قبل بود. برهمین اساس  میزان تاثیر شرایط علی و پدیده خرید اجباری برابر با ۰.۲۷ بود، میزان تاثیر پدیده مهارت پرسشگری بر راهبردها برابر با ۰.۳۲۴ بود، میزان تاثیر مولفه های زمینه ای بر راهبردها برابر با ۰.۲۵۸ بود. میزان تاثیر راهبردها بر پیامدها برابر با ۰.۵۸۴ است. میزان تاثیر مداخله گرها بر پیامدها برابر با ۰.۱۱۳ بود. میزان تاثیر مولفه های کنترل مداخله گرها بر راهبردها برابر با ۰.۱۱۳ بود. همچنین میزان تعدیل گری متغیر کنترل مداخله گرها در رابطه بین راهبردها و پیامدها برابر با ۰.۰۸۹- بود. تمامی روابط  با توجه به میزان معناداری آن معنادار بودند. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که مدل توسعه مهارت های پرسشگری در پژوهش حاضر از اعتبار و پایایی خوبی برخوردار بوده و پیشنهاد می شود به صورت آزمایشی و پایلوت به اجرا درآید.

questioning, school environment, questioning skill, model strategies, پرسشگری, بوم مدرسه, مهارت پرسشگری, راهبردهای الگو