سیما رحیمی بندر آبادی - Soil Conservation and Watershed Management Research Institute
بهرام ثقفیان - Soil Conservation and Watershed Management Research Institute

در بسیاری از مطالعات منابع آب و آب شناختی برآورد توزیع مکانی بارندگی براساس داده های نقطه ای ثبت شده در ایستگاه های بارانسنجی اهمیت ویژه ای دارد. بررسی های اولیه نشان می دهد که ایستگاه های بارانسنجی موجود در کشور از توزیع مکانی مناسبی برخوردار نبوده و بسیاری از آنها در محدوده های جمعیتی متمرکز هستند. بهینه سازی شبکه ایستگاههای بارانسنجی می تواند در بهبود دقت نتیجه مطالعات منابع آب موثر باشد. روشهای مختلفی برای این منظور وجود دارد. کریگینگ یک روش زمین آماری است که می تواند توزیع واریانس خطای تخمین را براساس مشخصات نیم تغییرنما و بدون داشتن آمار مشاهده ای تاریخی محاسبه نماید. بنابراین با استفاده از این روش می توان قبل از احداث ایستگاه و انجام نمونه برداری، میزان کاهش واریانس خطا را به ازای اضافه نمودن ایستگاه جدید و یا جابجایی یک ایستگاه محاسبه نمود. در این مقاله هدف بهینه سازی شبکه ایستگاههای بارانسنجی جنوب غرب کشور با توجه به واریانس تخمین کریگینگ و توپوگرافی منطقه و با هدف حفظ یا کاهش تعداد ایستگاه های موجود در منطقه (عدم ایجاد هزینه اضافی) می باشد. نتایج حاکی از آنست که تعداد و آرایش ایستگاههای موجود برای برآورد توزیع مکانی بارندگی در ماههای خشک سال کفایت مینماید. اما در مورد سایر ماهها و بارندگی سالانه، نیاز به جابجایی برخی ایستگاهها می باشد. نتایج نشان می دهد که جابجایی ۱۷ ایستگاه منطقه میزان میانگین واریانس خطا را حدود ۱۰ در صد کاهش می دهد. همچنین بررسی وضعیت برونیابی داده ها بیانگر خطای قابل توجهی در برآورد بارندگی در ارتفاعات می باشد

Optimization, Site Selection, Rain Gage Network, Kriging, Estimation Variance and Extrapolation., برون یابی، بهینه سازی، شبکه ایستگاه باران سنجی،کریگنگ، واریانس برآورد