سید عطااله حسینی - استاد گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.
امیرحسین خطکه - گروه آموزشی جنگلداری و اقتصاد جنگل دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
مریم سلیمی - گروه آموزشی جنگلداری و اقتصاد جنگل دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

زمین­ لغزش یکی از مهم­ترین عوامل تخریب حوزه آبخیز می باشد. فراوانی وقوع زمین ­لغزش­ ها در دامنه ­های شیب­دار و مرطوب متشکل از سازندهای حساس بیش تر است. حوزه آبخیز طالقان باوجود مساحت قابل توجهی از مارن های میوسن و رطوبت طبیعی بالای حاصل از تراکم زیاد شبکه زهکشی و احداث سد طالقان از مستعدترین نواحی لغزشی در دامنه های جنوبی رشته کوه البرز به شمار می­رود. بررسی سوابق مطالعات مربوط به حوزه آبخیز طالقان نشان می دهد، مطالعات قدیمی تر با ابزارهای ساده و کیفی و بر اساس تجربیات کارشناسان صورت گرفته است، درحالی که امروزه این شیوه ها جای خود را به مطالعات کمی آماری و روش­ های مبتنی بر تعلیم ماشین داده است که بررسی روند تکاملی ابزارهای پهنه بندی خطر زمین لغزش در طالقان نیز گویای این مهم است. در این مطالعه مروری بر کاربرد روش­ های پهنه ­بندی و عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش طی حدود دو دهه گذشته شده است و پس از بررسی تعدادی مقاله تحقیقی مجزا، سیر تکاملی ابزارهای پهنه ­بندی خطر زمین ­لغزش در حوزه آبخیز طالقان موردبررسی قرارگرفته است. نتایج بررسی­ ها نشان داد، مدل های آماری قابلیت بهتر و کاربرد بیش تری نسبت به مدل­های ابتکاری و روش ­های کیفی و نیمه کمی داشته اند و این نکته قابل توجه است که سرعت استفاده از روش های مبتنی بر تعلیم ماشین و منطق فازی بیش تر بوده و این نتیجه به وضوح در مطالعات انجام شده در این حوضه به ویژه طی پنج سال اخیر دیده می شود.

ابنیه فنی, سد طالقان, حرکت های توده ای, حفاظت خاک, مخاطرات طبیعی