حمیدرضا انجام - دانشجوی دکتری گروه علوم باغبانی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران
مهدی حسینی فرهی - دانشیار علوم باغبانی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران.
مسلم عبدی پور - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، ایستگاه تحقیقاتی گچساران، گچساران، ایران

به منظور بررسی اثر قارچ مایکوریزا و پوتریسین بر خصوصیات رشدی، عملکرد بذر و میزان اسانس گیاه دارویی زیره سبز، مطالعه ای دو ساله به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی چمخانی وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل تیمار آبیاری در دو سطح: آبیاری پس از تخلیه ۲۰ درصد (آبیاری معمولی) و ۶۰ درصد (تنش شدید) از آب قابل دسترس گیاه، تیمار تلقیح با قارچ میکوریزا (Glomus intraradices) در دو سطح شاهد (عدم تلقیح) و تلقیح با قارچ (۳۵ گرم اینوکلوم قارچ حاوی تقریبا ۱۴۵۰ هاگ) و محلول پاشی با پوتریسین در سه سطح شاهد (صفر)، ۱۰۰۰ و ۲۰۰۰ میلی گرم در لیتر بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی داری بر صفات رویشی، عملکرد بذر، درصد و عملکرد اسانس زیره سبز داشته است به طوری که با افزایش تنش خشکی صفات مورد بررسی به شدت کاهش یافتند. اثر کاربرد قارچ مایکوریزا و پوتریسین بر پارامترهای رویشی، عملکرد بذر و میزان اسانس بسیار معنی دار بود. گیاهان تلقیح شده با قارچ مایکوریزا در مقایسه با گیاهان تلقیح نشده از رشد، عملکرد بذر و میزان اسانس بیشتری هم در شرایط تنش خشکی و هم در شرایط بدون تنش برخوردار بودند. بنابراین می توان چنین نتیجه گیری کرد که در شرایط کم آبی تلقیح گیاهان با قارچ آربوسکولار مایکوریزا و محلول پاشی پوتریسین خصوصیات رشدی، عملکرد بذر و اسانس گیاه زیره سبز را بهبود می بخشند.

پلی آمین ها, تنش آبی, شاخص برداشت, عملکرد بیولوژیک