بهروز سبحانی - عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی

یونجه یکی از نباتات علوفه ای مهم در دنیا و ایران است و به علت دارا بودن مواد غذایی فراوان برتری خاصی نسبت به علوفه های دیگر دارد. بر همین اساس امکان سنجی کشت یونجه، متناسب با شرایط آب و هوایی نیاز ضروری است. هدف از این تحقیق شناسایی نواحی کشت علوفه یونجه در استان اردبیل با روش های چندمعیاره است. امکان سنجی پتانسیل منطقه با استفاده از هفت معیار؛ بارش، متوسط دما، کمینه دما، بیشینه دما، ارتفاع، شیب و خاک و در محیط GIS انجام شد. برای تعیین وزن معیارها، از روش های AHP، FAHP و ANP استفاده گردید. با استفاده روش ترکیب خطی وزنی WLC در محیط GIS لایه های اطلاعاتی با همدیگر تلفیق و نقشه نهایی کشت علوفه یونجه به چهار کلاس؛ خیلی مناسب، مناسب، کمی مناسب و نامناسب طبقه بندی شدند. کلاس های یک و دو مناسب به کشت یونجه (حدود ۴۳ درصد) و کلاس های سه و چهار (حدود ۴۷ درصد) نامناسب به کشت یونجه تقسیم شدند. نتایج ارزیابی روش های AHP و FAHP نشان داد که بارش با معیار وزنی ۳۷۷/۰ و ۳۶۷/۰ و متوسط دما با معیار وزنی ۴۰۴/۰ با روش ANP در بین معیارهای موردمطالعه، بیشترین تاثیر را در مراحل رشد یونجه دارند و همچنین کمبود منابع آبی بعد از برداشت اول از مهم ترین موانع کشت یونجه در منطقه به شمار می آید.

واژه های کلیدی: اردبیل, یونجه, اقلیم, شاخص ها, توپوگرافی