میر بلوچ عبدالواحد - گروه زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
خسرو ابراهیمی نصرآبادی - گروه زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
محمد حسین زرین کوب - گروه زمین شناسی دانشگاه بیرجند
ازاده ملک زاده شفا رودی - گروه زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

منطقه چشمه خوری در ١٢٠ کیلومتری شمالغرب شهرستان بیرجند و در قسمت شمالی بلوک لوت قرار گرفته است. زمینشناسی منطقه شامل سنگهای رسوبی (به سن ائوسن میانی)، سنگهای آتشفشانی با ترکیب اندزیت تا داسیت و واحد نیمه عمیق بیوتیت هورنبلند دیوریت پورفیری میباشد، که تحت تاثیر محلولهای گرمابی دچار آلتراسیونهای آرژیلیک، سیلیسی- کربناتی، کوارتز – سرسیت ± پیریت و پروپلیتیک شدهاند. کانیسازی بیشتر در امتداد گسلها و همراه با آلتراسیون کوارتز- سرسیت ± پیریت مشاهده میشود. با افزایش عمق میزان پیریت از 1/5 درصد به ٣ تا ۵ درصد افزایش پیدا میکند و از حالت پراکنده به حالت تودهای تبدیل میشود. وجود اکسیدهای آهن ثانویه مثل هماتیت و گوتیت در منطقه نشاندهنده اکسید شدن کانیهای سولفیدی در منطقه است. اکتشافات ژئوشیمیایی به روش رسوبات رودخانهای ناهنجاری هایی از عناصر مس تا ppm 26 سرب تا ppm 80 و روی تا ppm 68 را نشان میدهد. اکتشافات ژئوشیمیایی به روش خرده سنگی ناهنجاری هایی از عناصر مس تا ppm 1600 سرب تا ppm 1600 و روی تا ppm 1640 در ارتباط با زونهای آلتراسیون و کانیسازی منطقه را نشان میدهد. بر اساس انواع آلتراسیون و گسترش آنها، حضور پیریت به صورت افشان که به طرف عمق افزایش مییابد، اکسیدهای آهن ثانویه در بخشهای وسیعی از منطقه و رخنمونهای کوچکی از تودههای نیمهعمیق دارای کانیسازی، این منطقه میتواند بخش فوقانی یک کانیسازی مس پورفیری در عمق باشد که سیال کانه دار از طریق پهنه های گسلی به سطح رسیده است.

چشمه خوری، توده نیمه عمیق، کانیسازی مس پورفیری، ژئوشیمی