محمد میرحاج - دانشگاه فردوسی مشهد
محمد علی صادقی - دانشگاه فردوسی مشهد

کپسول بافت شاخی یا سم گاو، ساختاری بسیار ظریف با عملکردی بسیار دقیق، برای حرکت طبیعی گاو طراحی شده است. این بخش از بافت پوششی بخاطر عملکرد ویژه ای که دارد خصوصیاتی پیدا کرده تا بتواند در برابر محرک های بیرونی و درونی مقاومت بالایی نشان دهد. الگوی ساخت و اجزای تشکیل دهنده بافت شاخی در قسمت های مختلف سم متفاوت بوده و بخاطر این تفاوت در منشا ساخت، مقاومت متفاوتی به اختلالات عمومی بدن یا نیروهای وارد شده نشان می دهند. تفاوت هایی که بین گونه های گاو و اسب در اندام حرکتی، نوع کاربری مورد انتظار (تولید شیر و زایمان در مقابل عملکرد ورزشی) و فشار متابولیکی وارد شده، منجر به خروجی های متفاوتی متعاقب آسیب بافتی سم می شود. برای مثال در گاو برخلاف اسب، فرونشست (Sinking) بند سوم در ناحیه پاشنه برجسته تر از نواحی اطراف پنجه می باشد. کپسول بافت شاخی با ساختارهای مستحکم، حساس و پیچیده در خنثی کردن نیروهای وارد شده از جهات مختلف اثر دارد. اختلال در هربخشی از بافت زنده کپسول بافت شاخی می تواند شروعی بر رخداد جراحات بر پایه اختلال تعلیق و جدا شدگی سم (CHDL) در سطح گله های گاو شیری باشد و این مهم، نشان از اهمییت بالای این قسمت در سلامت گله های شیری دارد. در فرضیات متعددی، ارتباط عوامل بیرونی بر رخداد CHDL نشان داده شده است. دیدگاهی که اسیدوز تحت حاد شکمبه را مساوی با لامینایتیس می داند دیگر قابل پذیرش نیست و به معضلات بافت شاخی باید با دید چند عاملی نگریست. با شناخت بهتر هر بخشی که در این ساختار قرار گرفته و فرآیندهای پیچیده ای که پس از آسیب به آن قسمت رخ می دهند، درک بهتری از فیزیوپاتولوژی رخداد آسیب های کپسول شاخی بدست می آید.

آناتومی